Часцей за ўсё бацькі малых з вялікім задавальненнем аддаюць дзяцей у такія групы. Яны разлічваюць, што дзіця сярод старэйшых дзяцей будзе больш інтэнсіўна развівацца, хутчэй засвоіць бытавыя навыкі, гледзячы на ​​іншых дзяцей. А вось бацькі старэйшых дзяцей, наадварот, турбуюцца аб тым, што іх дзеці пачнуць рэгрэсаваць (адкатвацца назад у развіцці) у грамадстве малых і нярэдка пазбягаюць рознаўзроставых груп. Ці так гэта?

         Вопыт паказвае, што для старэйшых дзяцей узаемадзеянне з малымі карысна для развіцця бытавых навыкаў, інтэлектуальных і маўленчых функцый, а таксама такіх якасцей як спагадлівасць, памяркоўнасць, эмпатыя.

Калі старэйшыя дзеці дапамагаюць малодшым выконваць нейкія заданні, няхай гэта будзе матэматыка, чытанне ці нешта яшчэ, то найбольшую карысць атрымлівае менавіта "настаўнік", а не вучань. Дзіця, які тлумачыць малодшаму, што такое "трохвугольнік" ці чым адрозніваюцца хатнія жывёлы ад дзікіх, сам пачынае лепш разбірацца ва ўласцівасцях геаметрычных фігур і ў адрозненнях паміж жывёламі. Нярэдка ўмелыя чытаць дзеці з задавальненнем чытаюць малым кнігі. Яны не толькі адпрацоўваюць навык чытання, але і вучацца дастаўляць радасць іншым.

         У рознаўзроставай групе развіваецца эмацыйная сфера дзіцяці. Калі дзіця назірае за паводзінамі дзяцей малодшага ўзросту (бачыць, што малышам патрэбна дапамога ў апрананні і г.д.), то ён вучыцца клапаціцца пра іншага чалавека, аказваць яму неабходную дапамогу і падтрымку. Асабліва важна, што дзеці вучацца самастойна, без удзелу дарослага, заўважаць, што іншаму дзіцяці (маляню) патрэбна дапамога і аказваюць яе. Асобна трэба пагаварыць аб развіцці рэфлексіі дзяцей.

         Рэфлексія - гэта зварот свядомасці чалавека на сваё ці чужое мысленне або паводзіны. Рэфлексія недаступная чалавеку ад нараджэння. Чалавек вучыцца разумець, што думае ці адчувае іншы праз узаемадзеянне з іншымі людзьмі. Дзіця, маючы зносіны з дзецьмі рознага ўзросту, звяртае ўвагу не толькі на свой унутраны свет, але і на разнастайнасць праяў іншых людзей. Назіранне за малымі пашырае межы вопыту дзіцяці і дапамагае развіццю рэфлексіі.

          Зносіны з малымі садзейнічаюць фарміраванню станоўчай самаацэнкі дзяцей. У групе дзяцей аднаго ўзросту розніца паміж уменнямі і навыкамі дзяцей не такая вялікая, як у рознаўзроставых. Назіраючы за дзецьмі малодшага ўзросту, дзіця (часам самастойна, часам з дапамогай педагога) усведамляе свае дасягненні. А менавіта, што раней ён шмат чаго не ўмеў і не ведаў, а зараз умее і ведае. Такое параўнанне дзіцяці з самім сабой у больш раннім узросце карысна для фарміравання дадатнай самаацэнкі.

І, нарэшце, рознаўзроставыя групы ў большай ступені адлюстроўваюць рэальны свет у яго разнастайнасці. У звычайным жыцці мы адначасова ўзаемадзейнічаем з людзьмі рознага ўзросту, полу, этнічнай прыналежнасці і т.д. Таму вельмі карысна для дзяцей і ў дзіцячым садзе, у якім яны праводзяць большую частку будных дзён, узаемадзейнічаць з дзецьмі рознага ўзросту.

 

Крыніца https://nsportal.ru/detskiy-sad/materialy-dlya-roditeley/2023/12/07/konsultatsiya-dlya-roditeley-o-polze-raznovozrastnyh

 

Выхавальнік дашкольнай адукацыі                                   Я.І.Дорына

Кансультацыя: Роля жывёл у развіцці дзяцей.

Педагагічны аспект.

      Хатні гадаванец з'яўляецца не толькі крыніцай цяпла, ласкі і сяброўства, але і робіць вялікі ўплыў на развіццё дзіцяці. Побач з чацвераногім сябрам дзіця вучыцца быць арганізаваным і дысцыплінаваным. Хатні гадаванец вучыць дзіцяці несці адказнасць за іншых. Дзіця ўсведамляе, што жывёла - гэта не цацка, і за ім трэба штодня даглядаць, карміць, выгульваць. Навыкі зносін з хатняй  жывёлай дапамогуць дзіцяці ў дарослым жыцці, ён навучыцца адказваць за свае ўчынкі.

      У залежнасці ад узросту дзіцяці вызначаецца і ступень адказнасці яго ў дачыненні да гадаванца. Так, ва ўзросце 3 гадоў дзіця можа выгульваць сабаку або ката разам з бацькамі, дапамагаць насыпаць корм, сачыць, каб у жывёлы заўсёды была чыстая вада для піцця.

      Чацвераногі сябар для дзіцяці - гэта лепшы псіхолаг і памочнік у пытаннях сацыяльнай адаптацыі. Дзеці, у якіх ёсць сабака, лягчэй астатніх уліваюцца ў новы калектыў і заводзяць сяброў. Сумесны выгул гадаванца можа з'яднаць нават самых негаварлівых дзяцей.

Фізічнае развіццё.

        Хатняя жывёла спрыяе фізічнаму развіццю дзіцяці. Калі дзіця гуляе з сабакам, гуляе з ёй у мяч, яно знаходзіцца ў пастаянным руху, у яго развіваецца правільная каардынацыя. Акрамя таго, зносіны з жывёламі здымаюць стрэс, спрыяюць наладжванню адносін у сям'і.

Інтэлектуальнае развіццё.

         Хатняя жывёла дапамагае дзіцяці пазнаёміцца ​​з навакольным светам. Чацвераногі сябар - гэта крыніца першых ведаў аб прыродзе. Дзіця назірае за гадаванцам, за яго паводзінамі, адзначае рэакцыю на пагладжванне, на розныя каманды. Жывёла таксама мае вялікае значэнне ў развіцці сэнсорыкі ў дзіцяці. Праз органы пачуццяў дзіця ўспрымае аб'екты і вучыцца іх называць: форма, велічыня, колер, пах, рухі, фактура шэрсці, размяшчэнне і г.д.

          Зносіны з хатнім гадаванцам развіваюць і лагічнае мысленне. Дзіця вучыцца бачыць сувязі і залежнасці. Напрыклад, калі кот стаіць ля міскі і мяўкае - значыць хоча есці, калі сабака рвецца да дзвярэй, падскоквае і махае хвастом - значыць яна хоча пагуляць.

          Жывёла з'яўляецца крыніцай розных відаў дзейнасці, у выніку якіх у дзіцяці фарміруецца назіральнасць, дапытлівасць, развіваецца фантазія.

Маральнае развіццё.

         Жывёла дазваляе дзіцяці адчуць першыя перажыванні і радасці.

У дзіцяці развіваецца пачуццё прыгожага, ён вучыцца бачыць натуральную прыгажосць. Беражлівае і клапатлівае стаўленне да хатняй жывёлы, якое праяўляе дзіця, пераносіцца ім і да ўсяго жывёльнага свету ў цэлым.

        Якую хатнюю жывёлу выбраць для дзіцяці?

Дзіця 3-4 гадоў.

      У гэтым узросце дзіця актыўна спазнае навакольны свет. Завесці хатнюю жывёлу ўжо можна, але даглядаць за ёю пакуль прыйдзецца дарослым. Дзецям 3-4 гадоў лепш заводзіць акварыўмных рыбак, папугая, хамяка, марскую свінку або труса. Дзіцяці трэба спачатку расказаць пра звычкі жывёлы, характэрныя асаблівасці. Спачатку дзіця будзе проста назіраць за тым, як даглядаюць бацькі за гадаванцам, а затым паступова і само ўключыцца ў працэс догляду.

Варта памятаць, што дзеці здольныя ў самых нечаканых формах праяўляць сваю цікавасць да жыўнасці: дастаць рыбку з акварыума, каб патрымаць яе ў далоньках, пагладзіць птушачку, памыць хамячка. Таму дарослым варта быць заўсёды ўважлівымі і не дазваляць дзецям здзяйсняць падобныя дзеянні. Трэба растлумачыць дзіцяці, што так рабіць нельга, інакш гадаванец можа захварэць.

Дзіця 5-6 гадоў.

     У гэтым узросце абавязкі дзіцяці па догляду за хатняй жывёлай могуць быць пашыраныя. У 5-6 гадоў ужо можна даверыць мыць паілкі, насыпаць самастойна корм і наліваць ваду ў міску. Але пакуль усё гэта дзіця павінна рабіць пад кантролем дарослых.

      Для дзяцей дадзенага ўзросту можна завесці акварыўмных рыбак, птушак, марскую свінку, труса, хамячка.

       Узважце ўсе «за» і «супраць» і абярыце менавіта тую хатнюю жывёлу, якая больш за ўсё падыдзе вашаму дзіцяці. Паверце, для яго гэта будзе самы лепшы падарунак! Паспехаў!

 

Крыніца:

https://detisochi.ru/articles/715

 

Падрыхтаваў: загадчык                Дорына Я.І.

       

       Назіранне - гэта складаны працэс псіхічнай дзейнасці, які ўключае розныя сэнсарныя і разумовыя працэсы і які абапіраецца на эмацыйна-валявы бок асобы дзіцяці. Развітая дзейнасць назіранняў характарызуецца наяўнасцю якасцяў, якія забяспечваюць іх высокую выніковасць: уменне зразумець пазнавальную задачу, прыняць план назірання, адказваць на пытанні дарослых, самастойна ставіць кароткачасовыя мэты назірання, выкарыстоўваць асвоеныя спосабы пазнання ў новых умовах.

        Назіранне за прыродай разам з дзіцем многія з нас лічаць заняткам несур'ёзным, сумным і не асоба важным. Але гэта не так, бо менавіта разнастайныя назіранні як раз і вучаць дзіця думаць, аналізаваць, параўноўваць, сістэматызаваць з'явы, знаходзіць сувязь паміж прычынай і следствам.

Прырода дае шырокую прастору для назіранняў. Дапамагае ўзбагачаць веды дзіцяці аб прадметах і з'явах. Гуляючы з дзіцем у парку, у садзе або проста па вуліцы вы можаце прапанаваць яму паназіраць за небам, ветрам, казуркамі і т. д. Перш за ўсё варта пагаварыць аб прыкметах таго ці іншага часу года (сезона, месяца). Бо ўзімку можна назіраць за снегам, ветрам, паводзінамі птушак; вясной - за распусканнем лісця, прылётам птушак; летам - за казуркамі, кветкамі; а ўвосень - за змяненнем колеру лістоты, лістападам. Толькі паспрабуйце, каб б зносіны не ператвараліся ў лекцыю. Задавайце яму пытанні, цікаўцеся яго меркаваннем, імкнецеся развіваць яго дапытлівасць - хай разважае ў пошуках адказаў і не бяда калі яго здагадкі не заўсёды дакладныя. А каб гэтая гутарка не была сумнай для дзіцяці, пагуляйце з ім у вясёлую гульню: “Раз, два, тры да (назва любога дрэва) бяжы”. Так дзіця хутчэй запомніць назву дрэў і павысіць эмацыйны фон. А потым будзе выдатна памяняцца ролямі, калі вядучым стане ваша дзіця.

Назіраючы, у дзіцяці развіваецца мова, бо яно не можа назіраць моўчкі. Таму, вучыце дзіця разважаць, усталёўваць прычынна-следчыя сувязі. Напрыклад: “З прыходам восені ліст пачаў жоўкнуць, так як стала мала сонечных дзён. Птушкі ляцяць на поўдзень, бо з надыходам халадоў казуркі схаваюцца і птушкам не будзе чаго есці“.

         Развівайце фантазію дзіцяці. Назіраючы за аблокамі, прапануйце яму гульню “На што падобна”. Прыдумайце казку з “хмарнымі” героямі. Запішыце яе, а ўвечары прачытайце казку бабулі, дзядулі, таце. З дзіцем можна назіраць за адным аб'ектам прыроды і працяглы час. Гэта можа быць, што ўгодна: і бяроза ў вашага акна, і кот, які жыве ў вашым доме, і кветка на падаконніку і многае іншае.

         Назірайце за паводзінамі жывёл і птушак. Павесьце за акном кармушку і назірайце за птушкамі, якія прыляцяць за ласункам. Гутарка пра жывёл і птушак можа заключацца ў наступных пытаннях: Дзе насяляюць? Як называюцца іх домікі? Якога колеру можа быць той ці іншы звярок або птушка? Чым харчуюцца? Растлумачце, чаму звяры мяняюць афарбоўку ў розны час года? Хто ўпадае ў спячку ў зімовы перыяд? Якія птушкі і чаму ляцяць з прыходамі халадоў, а якія не ляцяць ці наадварот прылятаюць да нас?

       У любым парку часта можна сустрэць вавёрак, за якімі можна паназіраць і нават пакарміць. Дзіця можа расказаць з якіх частак складаецца гэты пацешны, маленькі звярок. Абмеркаваць яго звычкі і паводзіны. Ну і вядома гутарку ізноў узбагачаем вясёлымі гульнямі “Назаві тры ці пяць жывёл”, “Пакажы якую-небудзь жывёлу (напрыклад зайку, лісу і г.д.)”.

       Прагуляцца з дзіцем можна і да вадаёмаў, убачыць на свае вочы возера,  раўчук. Пагаварыце пра тое, што зімой вада замярзае і чаму гэта адбываецца. Раскажыце пра расліны і жыхароў таго ці іншага вадаёма. Многія насякомыя, дробныя рачкі ўмярзаюць ў лёд зімой, але не гінуць. А вясной яны адаграваюцца і ажываюць. Рыбы зімой апускаюцца на самае дно, так як унізе каля дна застаецца невялікая праслойка вады, якая не замярзае.

      Ну і калі ваш дзіця адчувае цікавасць да казурак, чарвячкоў і г.д. і яго цікавіць пытанне: Для чаго яны патрэбныя? Чаму іх такое мноства летам, а куды ж яны дзяваюцца зімой? Калі вы заўважылі стары ці трухлявы пень, адкруціце кавалачак яго кары і каго толькі не сустрэнеш там: разнастайных жукоў, гусеніц, матылёў, мух і г.д. Калі толькі гэты эксперымент вы праведзяце ў зімовы перыяд часу, то гэтыя жыхары не будуць рухацца, але варта ўзяць і адагрэць цёплым дыханнем, адразу ажыве і заварушыцца. Так і ўвесну: прыгрэе сонейка і ўсе матылі, мошкі выпаўзуць са сваіх сховішчаў.

       Часцей гуляйце з дзецьмі ў парку, у лесе. Менавіта прырода дае жывыя і яркія ўражанні пра прыгажосць кветак, іх водары, аб спевах птушак на розныя галасы, аб шолаху апалага лісця, пра прыгажосць восеньскага лесу.

Назіраючы за прыродай, дзіця вучыцца яе любіць, цаніць, разумець яе прыгажосць. Такое дзіця ўжо не зламае галінку дрэва, не спустошыць мурашнік, не пакрыўдзіць ката ці сабаку.    

      Ну і завяршыць вашыя назірання можна дома, чытаннем кніг, маляваннем найбольш цікавых аб'ектаў, якія сустрэлі падчас вашай прагулкі. Шмат цікавых гісторый вы зможаце адшукаць у В. Біянкі, напрыклад: “Сінічкін каляндар”, ”Дзе ракі зімуюць”, “Па слядах” і інш. А калі ў хатняй відэатэцы адшукаюцца мультфільмы іх таксама варта паглядзець разам са сваім дзіцем.

        Тэму назіранняў, іх разнастайнасці, можна працягваць і працягваць з дзіцем у любым узросце. У гэтым вам дапаможа вашыя фантазіі і жаданне. Як мага больш размаўляйце са сваім дзіцем, арганізоўвайце сумесныя назіранні, выклікаючы ў дзіцяці станоўчае стаўленне да прадметаў і з'яў прыроды.

 

Крыніцы:

https://nsportal.ru/detskiy-sad/materialy-dlya-roditeley/2016/11/03/konsultatsiya-dlya-roditeley-uchim-detey-nablyudat

https://www.maam.ru/detskijsad/konsultacija-dlja-roditelei-uchite-detei-nablyudat.html

Падрыхтаваў  выхавальнік дашкольнай адукацыі              Арлова А.П.

1. Лялечны куток(для гульнявых дзеянняў, гульні з лялькамі)

а) Гасцёўня пакой Матэрыялы і дапаможнікі: Стол, крэслы, мяккая мэбля. Атрыбутыка для стварэння інтэр'ера: поўны сервіз сталовай і чайнай посуду, адпаведнай па велічыні лялькам, тэлефон, гадзіннік, карціны з героямі казак, фотаальбомы. Лялькі: мягконабивные, пластмасавыя, з рухомымі часткамі цела; дзіця-немаўля, лялькі з тканіны, жывёлы з пухнатых тканін, калыскі для лялек. б) Угалок «ражаных» - стойкі, вопратка на плечках, люстэрка. Аксэсуары казачных персанажаў, шапачкі, спадніцы, каўнерыкі, кофты, пацеркі, стужкі, хусткі. Мэты і задачы:

• Пашырыць уяўленні дзяцей пра магчымасці гульні з лялькай.
• Замацаваць веды аб прадметах адзення і мэблі
• Практыкаваць у адрозніванні і вання кветак
• Стымуляваць выкарыстанне ў прамовы дзеясловаў і прыметнікаў
• Развіваць дробную маторыку рук
• Выхоўваць беражлівыя адносіны да лялькі
• Развіваць уважлівасць, назіральнасць
• Навучаць гульнявым дзеянням.

Дыдактычныя гульні на развіццё сэнсорыкі: «Лялька абедае», «Лялькі скачуць», «Да лялькам у госці», «пачаставаць Машыных гасцей», «Я і лялька».

Дыдактычныя гульні па працы з прадметамі: «Адзенем ляльку» Лато па тэме, «уклаўся ляльку спаць» Набор малюнкаў па тэме для фланелеграфа.

2. Цырульня 

Матэрыялы і дапаможнікі: трумы з люстэркам, грэбень, шчоткі, цацачныя наборы для цырульняў, фены, заколкі, банты, крэм. Мэты і задачы:

• Ўдакладніць веды дзяцей аб цырульні, пра прычосцы
• Прывесці сябе ў парадак, знешні выгляд
• Замацаваць веды аб прадметах ў цырульні
• Актывізаваць слоўнік: грэбень, бант, заколка, крэм
• Стымуляваць выкарыстанне ў прамовы простых прапаноў
• Замацаваць веды кветак, велічыні
• Развіваць уважлівасць, назіральнасць.

Дыдактычныя гульні на развіццё сэнсорыкі. "Лялькі збіраюцца на баль», «Лялька робіць стрыжку». Дыдактычныя гульні па працы з прадметамі: «Зеркало» Набор расчёсок з кардона (4 асноўных колеру), «Завяжам банцік ляльцы» Набор малюнкаў па тэме для фланелеграфа, «Рознакаляровыя банцікі» Набор банцікаў па колеры.

3. Спальня 

Матэрыялы і дапаможнікі: Ложачка з пасцельнымі рэчамі (матрац, прасціна, коўдру, падкоўдранікаў, падушка, навалачка, покрыва. Шафа для адзення з камплектам пасцельнай бялізны, пялюшкі для лялек-немаўлятаў, адзенне. Мэты і задачы:

• Ўдакладніць веды дзяцей пра мэблі
• Замацаваць веды аб частках цела чалавека, лялькі
• Актывізаваць слоўнік: ложак, спаць, стамілася, адзенне, коўдру, падушка
• Стымуляваць выкарыстанне ў прамовы простых прапаноў
• Выхаваць клапатлівае стаўленне да лялькі
• Ведаць рэжым дня
• Развіваць уважлівасць, назіральнасць

Дыдактычныя гульні на развіццё сэнсорыкі: «Абкласці ляльку спаць», «Лялька прачнулася». Дыдактычныя гульні па працы з прадметамі: «Спальнае месца для адпачынку лялькі» Набор малюнкаў па тэме для фланелеграфа, «шафы на адзенне для лялькі, шафа» Набор малюнкаў.

4. Кухня 

Матэрыялы і дапаможнікі: кухонны стол, крэслы, палка, шафа для посуду, коўшык, кастрюлька, набор гародніны і садавіны, пліта. Мэты і задачы:

• Пашырыць уяўленні дзяцей пра магчымасці гульняў з лялькай на кухні
• Замацаваць веды аб прадметах для падрыхтоўкі ежы
• Паўтарыць назвы гародніны, садавіны
• адрозніваць колеры
• Стымуляваць выкарыстанне ў прамовы дзеясловаў, прыметнікаў
• Развіваць уважлівасць, назіральнасць

Дыдактычныя гульні на развіццё сэнсорыкі: «Лялька абедае», «Лялька варыць кашу». Дыдактычныя гульні па працы з прадметамі:   «Сервіз чайны для лялькі» Набор малюнкаў па тэме для фланелеграфа, «У чым можна зварыць кашу?» Пазлы для дзяцей ранняга ўзросту па тэме.

5. Ванны пакой 

Матэрыялы і дапаможнікі: Ванна для купання лялек, тазік, вядзерца, коўшык, ручнік, заменнік мыла, пеленальным столік, пялюшкі, вяроўка для бялізны, прышчэпкі, шчотачка, савок для уборкі памяшкання. Мэты і задачы:

• Замацаваць веды дзяцей аб прадметах туалета, ваннай пакоі
• Паўтарыць назвы: ванна, тазік, вядро
• Адрозніваць колеру, велічыню
• Стымуляваць выкарыстанне ў прамовы дзеясловаў, прыметнікаў
• Развіваць уважлівасць, назіральнасць

Дыдактычныя дэсант на развіццё сэнсорыкі: «Лялька купаецца», «Лялька сцірае» Дыдактычныя гульні па працы з прадметамі: «Што трэба для мыцця?» Набор малюнкаў па тэме для фланелеграфа, «Мыйдадзір для лялькі». Набор малюнкаў па тэме для фланелеграфа.

6. Крама 

Матэрыялы і дапаможнікі: Шалі, слоічкі, бутэлькі з пластыка, шыльды з наборамі прадуктаў, гародніны, садавіны для страў: суп, боршч, каша, кампот, наборы гародніны, садавіны з пластмасы, сумачкі, кошык. Мэты і задачы:

• Ўдакладніць веды дзяцей аб працы ў краме
• Замацаваць веды аб прадметах гандлю
• Замацаваць веды аб прадуктах
• Замацаваць веданне кветак
• Стымуляваць выкарыстанне ў прамовы простых прапаноў
• Выхаваць павагу да працы прадаўца
• Развіваць уважлівасць, назіральнасць.

Дыдактычныя гульні на развіццё сэнсорыкі: «Лялька едзе ў краму цацак», «Крама прадукты». Дыдактычныя гульні па працы з прадметамі: «Гародніна - знаёмства» Лато па тэме, «Садавіна для кампоту» Пазлы па тэме, Набор малюнкаў па тэме для фланелеграфа.

7. Шпіталь 

Матэрыялы і дапаможнікі: Лялька-доктар у прафесійнай вопратцы з сімвалам (медыцына - чырвоны крыж), фанендаскоп, градуснік, бурбалкі з лекамі, малаточак, піпетка. Мэты і задачы:

• Ўдакладніць веды дзяцей аб працы лекара
• Замацаваць веды аб медыцынскіх прыладзьдзі, інструментах
• Замацаваць веданне кветак
• Стымуляваць выкарыстанне ў прамовы простых прапаноў
• Выхаваць павагу да працы лекара
• Развіваць уважлівасць, назіральнасць.

Дыдактычныя гульні на развіццё сэнсорыкі: «Лялька захварэла», «Які лечыцца мішцы лапу». Дыдактычныя гульні па працы з прадметамі: «Адзенне для лекара» Набор малюнкаў па тэме, «Айбаліт лечыць звяроў» Набор малюнкаў па тэме для фланелеграфа.

8. Гараж 

Матэрыялы і дапаможнікі: Розныя машыны, легкавыя, для перавозкі людзей, грузавыя, спецыяльнага прызначэння. Мэты і задачы:

• Ўдакладніць веды дзяцей аб працы транспарту
• Ўзбагаціць слоўнік дзяцей назвамі машын, іх частак (кола, кабіна)
• Замацаваць назвы колеру, памеру
• Вучыць ўсталёўваць падабенства паміж прадметамі
• Вучыць адрозніваць легкавы, грузавы транспарт
• Стымуляваць выкарыстанне ў прамовы простых прапаноў
• Выхаваць павагу да працы кіроўцы
• Развіваць уважлівасць, назіральнасць.

Дыдактычныя гульні на развіццё сэнсорыкі: «Мы будуем гараж», «пакатацца на машынцы звяроў», «Лялькі катаюцца на машыне» Дыдактычныя гульні па працы з прадметамі: «Нашы машыны, усе віды" Лато па тэме, «З чаго складаецца машына» Набор малюнкаў па тэме для фланелеграфа.

 

 

 

Гульні на тэму “Сям’я”

 «Мая сям'я»

Мэта - развіццё актыўнага слоўніка дзяцей.

задачы:

- актывізаваць у гаворцы дзяцей словы, якія абазначаюць членаў сям'і, вучыць дзяцей адказваць на пытанні поўным сказам.

Матэрыял: сямейныя фатаграфіі дзяцей.

Ход гульні: Педагог прапануе дзецям разгледзець сямейныя фатаграфіі і адказаць на пытанні:

- З кім ты жывеш?

 - Хто самы старэйшы ў вашай сям'і?

 - Хто самы малодшы?

 - Для мамы ты хто?

 - А для бабулі?

 - Ты любіш сваіх блізкіх?

 - Хто чым займаецца ў сям'і?

 - Хто пра цябе клапоціцца?

 - Як ты клапоцішся пра іншых?

 «Хто што робіць»

Мэта - развіццё складнай гаворкі дзяцей.

задачы:

- актывізаваць у гаворцы дзяцей словы, якія абазначаюць дзеянні; вучыць складаць сказы.

Матэрыял: карцінкі, на якіх намаляваныя члены сям'і за рознымі заняткамі.

Ход гульні:

 Дзіця бярэ карцінку і называе, што намалявана на малюнку: «Мама гладзіць бялізну», «Дзядуля чытае часопіс» і г.д

«Мая сям'я самая ...»

Мэта - развіццё актыўнага слоўніка дзяцей.

задачы:

- папоўніць слоўнік дзяцей азначэннямі, якія характарызуюць сям'ю.

Матэрыял: мяч

Ход гульні:

Дзеці стаяць у крузе, педагог кідае мяч аднаму з дзяцей, задаючы пытанне: «Саша, якая ў цябе сям'я?» Дзіця павінна адказаць поўным сказам: «Мая сям'я самая дружная». Пасля адказу дзіця вяртае мяч педагогу.

«Падарункі»

Мэта - развіццё складнай мовы дзяцей.

задачы:

- вучыць дзяцей ўтвараць назоўнікі ў давальным і вінавальным склонах.

Матэрыял: прадметныя малюнкі

Ход гульні:

Педагог кажа дзецям, што хутка свята і трэба выбраць ўсім членам сям'і падарункі. Дзіця выбірае карцінку і агучвае, каму ён робіць падарунак: «Я падару бабулі кошык», «Я падару таце мяч».

 

«Дапамажы бабулі навесці парадак»

Мэта - развіццё актыўнага слоўніка дзяцей.

задачы:

- вучыць дзяцей ўтвараць прыналежныя прыметнікі ў адзіным і множным ліках.

Матэрыял: прадметныя малюнкі, лялька - бабуля Наста.

Ход гульні:

Педагог просіць дзяцей дапамагчы бабе Насці навесці дома парадак. Педагог паказвае дзецям карцінку і пытаецца: «Чыя гэтая сумка?», «Чый гэта шалік?», «Чые гэта акуляры?» і да т.п ..

Інструкцыя: калі дзеці абмяжоўваюцца прыметнікамі «татавы», «маміна», то можна прапанаваць ім іншыя ўзоры.

«Скажы, пра каго кажу»

Мэта - развіццё актыўнага слоўніка дзяцей.

задачы:

- актывізаваць у гаворцы дзяцей словы, якія абазначаюць членаў сям'і.

Ход гульні:

Педагог пералічвае вызначэння, якія характарызуюць членаў сям'і, дзеці павінны назваць члена сям'і, прыдатнага пад гэтую характарыстыку.

«Каханая, клапатлівая, пяшчотная - мама»

«Добрая, мілая, ласкавая - бабуля»

«Малодшы, смешны, няўрымслівы - брат»

«Сур'ёзныя, моцны, працавіты - тата»

«Вясёлая, разумная, прыгожая - сястра»

«Добры, сур'ёзны, разумны - дзядуля»

 

«Малюем партрэт»

Мэта - развіццё складнай гаворкі дзяцей.

задачы:

- вучыць дзяцей складаць апісальны аповяд па схеме, актывізаваць у гаворцы дзяцей ўжыванне азначэнняў, замацаваць уменне ўзгадняць прыметнікі да назоўнікаў.

Матэрыял: апорная схема

Ход гульні: педагог прапануе дзецям намаляваць слоўны партрэт аднаго з членаў сваёй сям'і, абапіраючыся на схему.

Інструкцыя: у пачатку гульні педагог дае ўзор складання партрэта.

«Сям'я гуляе ў ланцужок слоў»

Мэта - развіццё фанематычнага слыху дзяцей

задачы:

- вучыць дзяцей вызначаць першы і апошні гук у слове, ўзбагаціць актыўны слоўнік дзяцей.

Матэрыял - прадметныя карцінкі на магніце, магнітная дошка

Ход гульні:

 Дзеці сядзяць за сталом, на стале перад дзецьмі раскладзеныя карцінкі. Педагог бярэ першую карцінку, прымацоўвае яе на магнітную дошку і выразна называе слова, дзіця, якое сядзіць побач, павінна вызначыць апошні гук у слове і назваць слова, якое пачынаецца з апошняга гуку, выбраць адпаведную карцінку.

Інструкцыя: у пачатку гульні неабходна растлумачыць правілы: трэба вызначыць апошні гук у першым слове і знайсці слова (карцінку), якое пачынаецца на гэты гук - гэта другое слова, далей у другім слове вызначаецца апошні гук і падбіраецца слова, якое з гэтага гуку пачынаецца - гэта трэцяе слова і гэтак далей

«Скажы па - іншаму»

Мэта - ўзбагачэнне актыўнага слоўніка дзяцей

задачы:

- вучыць дзяцей ўтвараць складаныя словы, ўзбагаціць гаворку дзяцей па тэме «сям'я»

Матэрыял - каляровыя малюнкі з выявай членаў сям'і.

Ход гульні: Педагог прапануе дзецям пагуляць у гульню «Скажы па - іншаму»: «Я буду казаць, што намалявана на малюнку, а ты скажы па - іншаму». У пачатку гульні дзецям даецца ўзор: «У мамы блакітныя вочы - Мама блакітнавокая»

У таты шэрыя вочы - Тата шэравокі

У брата румяныя шчокі - Брат румянашчокі

 «Злаві гук»

Мэта - развіццё фанематычнага слыху дзяцей

задачы:

- вучыць дзяцей вызначаць наяўнасць зададзенага гуку ў слове, ўзбагаціць слоўнік дзяцей па дадзенай тэме, развіваць слыхавую увагу.

Ход гульні: дзеці павінны пляснуць у далоні, калі пачуюць слова з зададзеным гукам.

«Назаві ласкава»

Мэта - ўзбагачэнне актыўнага слоўніка дзяцей

задачы:

- актывізаваць у гаворцы дзяцей вызначэнні, якія характарызуюць чалавечыя якасці, замацаваць уменне ўтвараць назоўнікі з памяншальна - ласкальным суфіксам.

Матэрыял: карцінкі з выявай членаў сям'і.

Ход: педагог кажа, што кожнаму члену сям'і вельмі прыемна, калі яго называюць ласкава. Прапануе ўспомніць, як можна назваць кожнага з членаў сям'і. Любы з дзяцей бярэ карцінку з выявай члена сям'і і называе ласкавыя імёны. Калі дзіця адчувае цяжкасць, іншыя дзеці або педагог дапамагаюць яму.

«Сямейнае падарожжа»

Мэта - развіццё фанематычнага слыху дзяцей

задачы:

- вучыць дзяцей вызначаць першы і апошні гук у слове, ўзбагаціць актыўны слоўнік дзяцей.

Матэрыял - прадметныя малюнкі, малюнак чамадана.

Ход: педагог аб'яўляе дзецям, што сям'я збіраецца ў падарожжа і просіць дзяцей дапамагчы сабраць рэчы. Педагог папярэджвае дзяцей, што сям'я возьме з сабой рэчы, у назве якіх ёсць зададзеных гук. Калі дзіця называе правільнае слова, ён бярэ адпаведную карцінку і кладзе яе ў чамадан.

«Я пачну, а ты скончы»

Мэта - развіццё складнай гаворкі дзяцей.

задачы:

- вучыць дзяцей ўжываць назоўнікі з прыназоўнікам, узбагачаць слоўнік дзяцей па тэме «сям'я», развіваць уяўленне дзяцей

Матэрыял: сюжэтныя малюнкі

Ход: Педагог просіць дзяцей дапамагчы скончыць сказ. Дэманструючы карцінку педагог прагаворвае пачатак прапановы, дзіця павінна скласці другую частку.

Мама паклала парасон на ...

«Адзін - шмат»

Мэта - развіццё актыўнага слоўніка дзяцей.

задачы:

- вучыць дзяцей ўтвараць назоўнікі ў множным ліку.

Матэрыял: мяч

Ход гульні:

Дзеці стаяць у крузе, педагог кідае мяч аднаму з дзяцей, называючы аднаго з членаў сям'і. Дзіця кідае мяч педагогу назад, называючы гэта слова ў множным ліку.

«Хто больш»

Мэта - развіццё актыўнага слоўніка дзяцей.

задачы:

- актывізаваць у мове дзяцей словы па тэме «сям'я»

Матэрыял: карткі з выявай смайлікаў

Ход гульні:

Педагог прапануе дзецям назваць ласкавыя словы для сваёй мамы (таты, бабулі). За кожнае слова уручае дзіцяці смайлік. У канцы гульні падлічваюць, хто больш атрымаў смайлікаў.

 

«Назаві слова - сваякі»

Мэта - развіццё актыўнага слоўніка дзяцей.

задачы:

- актывізаваць у гаворкі дзяцей словы па тэме «сям'я»

Ход гульні:

Педагог прапануе дзецям назваць слова - сваякі: сям'я - сямейны, сямейка, сем'янін; радня - родныя - сваякі - бацькі

 

«Хто прыехаў»

Мэта - развіццё актыўнага слоўніка дзяцей.

задачы:

- актывізаваць слоўнік дзяцей па тэме «сям'я», вучыць суадносіць слова з рухамі, развіваць дробную маторыку рук.

Ход гульні:

Хто прыехаў? (Дзіця складае разам далонькі і пальцы абедзвюх рук, чатыры разы пляскае кончыкамі вялікіх пальцаў)

 Мы, мы, мы! (Цяпер кончыкі вялікіх пальцаў прыціснутыя адзін да аднаго і ў нерухомасці, а кончыкамі астатніх пальцаў хутка і адначасова пляскаюць тры разы)

 Мама, мама, гэта ты? (Пляскае кончыкамі вялікіх пальцаў)

 Так, так, так (пляскае кончыкамі паказальных пальцаў)

 Тата, тата, гэта ты? (Пляскае кончыкамі вялікіх пальцаў)

 Так так так! (Пляскае кончыкамі сярэдніх пальцаў)

 Братка, братка, гэта ты?

 альбо:

 Ах, сястрычка, гэта ты? (Пляскае кончыкамі вялікіх пальцаў)

 Так так так! (Пляскае кончыкамі безыменных пальцаў)

 Дзядуля, а гэта ты?

 альбо:

 Бабуля, а гэта ты? (Пляскае кончыкамі вялікіх пальцаў)

 Так так так! (Пляскае кончыкамі мезенцаў)

 Усе мы разам, так, так, так! (Пляскае ў ладкі)

 

 «Прыдумай загадку»

Мэта - развіццё складнай гаворкі дзяцей.

задачы:вучыць дзяцей складаць апісальны аповяд, актывізаваць у гаворку дзяцей ўжыванне азначэнняў, замацаваць уменне ўзгадняць прыметнікі да назоўнікаў.

Ход гульні: педагог прапануе дзецям прыдумаць загадку пра аднаго з членаў сваёй сям'і.

Інструкцыя: у пачатку гульні педагог дае ўзор складання загадкі.

 

«Хто ля каго»

Мэта - развіццё складнай гаворкі дзяцей.

задачы: ўзбагаціць гаворка дзяцей прасторавымі падставамі.

Матэрыял: сюжэтная карцінка па тэме «сям'я»

Ход гульні: педагог задае дзецям пытанні па малюнку: «Хто ля мамы», «Хто побач з дзядулем», «Хто каля таты»

Інструкцыя: дзеці павінны даваць поўны адказ: «Каля мамы сястра» і да т.п.

 

«Разам»

Мэта - развіццё складнай гаворкі дзяцей.

задачы: вучыць дзяцей складаць сказы са словам «разам», актывізаваць у гаворцы дзяцей ўжыванне азначэнняў, замацаваць уменне ўзгадняць прыметнікі да назоўнікаў.

Ход гульні: педагог задае пытанне, што ты любіш рабіць разам з мамай (татам, дзядулем, братам і г.д.). Дзіця павінна даць поўны адказ «Я разам з мамай люблю шпацыраваць»

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Тэма “Садавіна і агародніна”

«Чым пачастуем гасцей?» Мэта: узнаўляць словы з нагляднай падказкай Змест. Выхавацель называе некалькі відаў садавіны і агародніны і прапануе дзецям выбраць адзін адказ. Але трэба, каб дзеці не механічна адказвалі, а матывавана выбіралі адказ, як у рэальнай жыццёвай сітуацыі. Кожны раз выхавацель паказвае адпаведныя малюнкі.

 

«Назаві колер» Мэта: дапасоўваць прыметнікі да назоўнікаў па  тэме: «Садавіна, ага-родніна». Змест. Выхавацель кідае мяч аднаму з дзяцей і называе садавіну альбо агародніну (яблык, агурок, бурак, слгва і г.д.), дзіця ловіць мяч, называе адпаведны колер (чырвоны, зялёны, чырвоны, сіняя і г. д.) і кідае мяч назад.

 

Гульня "Што дабавілася?»

Мэта: развіваць глядзельную памяць і ўвагу, актывізаваць слоўнік назоўнікаў па тэме.

Малюнкі разглядай і іх запамінай,

Я новыя дадам, а ты іх называй.

(Прадметныя карцінкі з выявай садавіны і агародніны.)

 

Гульня «Чырвоны, жоўты, зялёны»

Мэта: удакладніць ўяўленне дзяцей аб асноўных колерах, вучыць ўтвараць прыметнікі, якія абазначаюць прыкмету прадмета па колеры.

На карцінкі паглядзі,

Які па колеры, ты скажы. (Прадметныя карцінкі з выявай садавіны і агародніны.)

Прыклад: Чырвоны яблык, зялёная груша і г.д.

 

Гульня «Круглы, авальны»

Мэта: удакладніць ўяўленне дзяцей аб асноўных геаметрычных фігурах, актывізаваць слоўнік назоўнікаў.

На карцінкі паглядзі,

Які па форме, ты скажы.

(Круглы яблык, авальны банан і г.д.)

 

Гульня «Чацвёрты лішні»

Мэта: вучыць дзяцей вылучаць у прадметах іх істотныя прыкметы і рабіць на гэтай аснове неабходныя абагульненні, актывізаваць прадметны слоўнік.

На карцінку паглядзі,

Прадмет лішні назаві

І свой выбар растлумач.

Яблык, груша, памідор, банан.

Яблык, апельсін, персік, банан.

 

Гульня «Скажы ласкава»

Мэта: вучыць дзяцей ўтвараць назоўнікі пры дапамозе памяншальна - ласкальных суфіксаў.

Ты дружа Не марудзь,

Ды слоўца прыгалуб.

 (Яблык - яблычак; цытрына - лімончыкам і г.д.)

 

Гульня «Вясёлы лік»

Мэта: вучыць дзяцей ўзгадняць назоўнікі з лічэбнікамі "адзін", "два", "пяць".

Колькі іх - заўсёды мы ведаем,

Добра мы ўсе палічым.

 (Адзін яблык - два яблыкі - пяць яблыкаў і г.д.)

 

Гульня «З чаго - які?»

Мэта: замацаваць у гаворцы дзяцей ўжыванне адносных прыметнікаў і спосабаў іх утварэння.

Вось прадмет, а з чаго,

Людзі зрабілі яго. (Сок з яблыкаў - яблычны сок і г.д.,Варэнне з яблыкаў - яблычнае варэнне і г.д.)

Гульня «Падбяры слова»

Мэта: вучыць падбіраць прыметнікі да назоўнікаў.

Дзеці ўсё на свеце ведаюць,

Што якім у нас бывае.

Яблык які? - чырвоны, круглы, вялікі, сакавітае, салодкі.і  г.д.

 

Гульня «Аповяд пра садавіну (агародніну)»

Мэта: вучыць дзяцей складаць апісальны аповяд па апорнай схеме.

На садавіну паглядзі,

Па схеме раскажы.

Па парадку кажы,

Нічога не прапусці. (КОЛЕР ФОРМА РАЗМЕР)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Тэма “Восень”

«Прыкметы восені»

Мэта: удакладніць прадстаўленні дзяцей аб восеньскія прыметах, актывізаваць слоўнік па тэме.

Абсталяванне: сюжэтныя малюнкі з выявай розных часоў года.

Ход: Педагог прапануе дзецям карцінкі з выявай розных сезонных з'яў (ідзе снег, свеціць сонца, восеньскі лес, пралескі у лесе). Дзіця выбірае карцінкі, на якіх намаляваныя толькі восеньскія з'явы, называе іх.

 

Дыдактычная гульня «Адзін - шмат»

Мэта: Працягваць вучыць дзяцей ўзгадняць прыметнікі да назоўнікаў пры змене ліку.

Ход: сонечны дзень - сонечныя дні; прыгожае дрэва-, хмурная неба-, шэрае воблакао-, халодны дождь-, моцны ветер-, птушыная стая-, глыбокая лужа-, гумовы сапог- ... і т. д.

 

Дыдактычная гульня «Шкатулка з восеньскімі казкамі»

Мэта: Працягваць вучыць дзяцей карыстацца прадметамі замяняльнікамі, як вобразамі пры складанні казак.

Матэрыял: шкатулка, 6-8 кругоў рознага колеру.

Ход: Гулец дастае кружок са  скрыначкі, прыдумляе хто гэта ці што гэта ў казцы. Пасля таго, як гулец скажа 3-4 сказы, пачынае другі гулец (працягвае казку). Калі казка расказана кружкі збіраюцца ў шкатулку.

 

Дыдактычная гульня «Скажы наадварот"

Мэта: актывізаваць у слоўніку дзяцей прыметнікі з процілеглым значэннем.

Ход: вялікі - маленькі, разумны - дурны, светлы - цёмны, чысты - брудны, добры - злы, халодны - гарачы, сонечны - пахмурны, новы - стары, сумны - вясёлы і т. Д.

 

Дыдактычныя практыкаванні «Падбяры дзеянне»

Мэта: Працягваць актывізаваць у слоўніку дзяцей дзеясловы.

Ход: лісце восенню што робіць? (Жоўкнуць, ападае, ляцяць і т. д.) Дождж восенню (ідзе, цярушыць і т. д.) Птушкі восенню (ляцяць, рыхтуюцца і т. д.) Дрэвы восенню (губляюць лісце, засынаюць і т. Д.) Звяры восенню (рыхтуюцца да зімы, мяняюць кажушкі і т. д.)

 

Знаёмства з прымаўкамі

Мэта: Працягваць вучыць дзяцей разумець вобразнае значэнне прыказак і прымавак.

"Ад восені да лета павароту няма. Лета са снапамі, восень з пірагамі. У кастрычніку ні на колах, ні на палазах. У верасні адна ягадка, ды і тая горкая рабіна.

 

Дыдактычная гульня «Чые лісце»

Мэта: Працягваць вучыць дзяцей ўтвараць прыналежныя прыметнікі

Ход: Выхавальнік прапануе дзецям разгледзець малюнкі і вызначыць ліст якога дрэва ў яго ў руках (ліст таполі - тапаліны, бярозы, вярбы, рабіны, дуба, клён і г.д.)

 

 

Тэма “Праца сялян”

 

«Назаві прафесію»

Задачы: замацоўваць веды дзяцей пра работнікаў сельскай гаспадаркі; удасканальваць уменне ўважліва слухаць вершы-загадкі, выхоўваць у дзяцей павагу да працаўнікоў сельскай гаспадаркі.

Матэрыял: круг, карткі з выявамі работнікаў сельскагаспадарчай вытворчасці, вершы-загадкі пра прафесіі.

Варыянт гульні 1: Педагог чытае верш-загадку. Дзіця называе прафесію, паказвае картку з яе выявай.

Варыянт гульні 2: Педагог круціць круг. Дзе спынілася стрэлка, дзіця павінна разгледзець малюнак і назваць прафесію. Калі ён не адважваецца, то педагог чытае верш-загадку.

Варыянт гульні 3: Дзіця круціць круг. На якой картцы спынілася стрэлка - назваць професію і скласці пра яе кароткі аповяд.

 

«Кола гісторыі»

Задачы: замацаваць веды дзяцей аб паслядоўнасці выканання палявых работ па вырошчванню хлебных культур і іх ператварэнне ў хлеб; вучыць складаць аповяд, абапіраючыся на малюнак у крузе, як на мадэльныя схемы. Выхоўваць беражлівыя адносіны да хлеба і павагу да працы людзей..

Матэрыял: круг з выявай прадметаў, якія маюць дачыненне да тых ці іншых працоўных працэсаў

Папярэдняя работа: гутаркі, экскурсіі, чытанне літаратуры, сузіранне фотаальбома "Шлях хлеба ад зерне да крамы".

ход гульні

Хлеб на стол да нас доўга ішоў,

Сваю гісторыю прайшоў.

Кола, ты пра гэта нам раскажы,

Любую карцінку хутчэй пакажы.

Варыянт гульні 1: Дзіця круціць кола. На якім малюнку  астанаўліваецца стрэлка, пра той працоўны працэс ён і павінен расказаць.

Варыянт гульні 2: Выхавальнік распавядае аб працоўным працэсе, дзіця павінна паказаць яго малюнак на крузе.

Варыянт 3: Дзіця, ня памылюся, павінн пералічыць паслядоўнасць працоўных працэсаў.

 

Дыдактычная гульня «Пасылка»

Задача: абагульніць веды дзяцей пра машыны і прыборы, якія спрашчаюць працу сельскагаспадарчых работнікаў; вучыць дзяцей уважліва слухаць верш-загадку і складаць у думках схему: прафесія - механічныя памочнікі; выхоўваць павагу да працы сельскагаспадарчых работнікаў.

Матэрыял: пасылка, у якой знаходзяцца ілюстрацыі машын і прыбораў, якія палягчаюць працу, вершы-загадкі.

Вершаваная застаўка:

Ты, пасылка, пакажы,

Ты, пасылка, раскажы:

Якія загадкі ў табе ляжаць,

І працу сялянам палягчаюць.

Варыянт 1: Выхавальнік дастае карцінку і чытае верш-загадку. Дзеці павінны адгадаць, пра які прадмет ідзе гаворка.

Варыянт 2: Выхавальнік чытае загадку. Дзеці павінны вызначыць, работніку якой прафесіі гэты прадмет дапамагае.

 

«Назаві расліну, вырашчаную паляводам»

Задачы: замацаваць прадстаўленне дзяцей аб палявых культурах; замацаваць уменне дзяцей адрозніваць іх па вонкавым выглядзе, пазнаваць на ілюстрацыях.

Матэрыял: дэманстрацыйны матэрыял, карткі-ілюстрацыі палявых культур, мяшэчкі са збожжам збожжавых культур.

Варыянт гульні 1: Выхавальнік паказвае картку з выявай палявых раслін, дзеці называюць расліну, кажуць, якую карысць прыносіць.

Варыянт гульні 2: Выхавальнік называе расліну. Дзіця павінна знайсці картку з яго выявай і расказаць, якую карысць прыносіць.

Варыянт гульні 3: Выхавальнік распавядае аб расліне, дзеці павінны яе назваць.

Варыянт гульні 4: Выхавальнік паказвае мяшэчак са збожжам. Дзіця, разгледзеўшы яго, павінна назваць збожжавую культуру.

 

Дыдактычная гульня «Бабуліна кашка»

Мэта: замацаваць прадстаўленне дзяцей аб тым, што з зерневых культур людзі не толькі пякуць хлеб ці хлебабулачныя вырабы, але і гатуюць мноства смачных і карысных страў; замацоўваць веды дзяцей аб тым, з якой крупы, якую кашу можна зварыць; вучыць складаць рассказ, абапіраючыся на мадэльныя схемы, выхоўваць павагу да працы хлебаробаў.

Матэрыял: разавыя талерачкі з малюнкамі, якія паказваюць крупы.

Варыянт гульні 1: Выхавальнік паказвае сподачак з выявай адной з круп і пытаецца пра тое, якую кашку бабуля зварыла, якую крупы яна ўзяла, каб яе зварыць.

Варыянт гульні 2: Усе талерачкі раскладзеныя на стале, выхавальнік называе кашу, звараную бабуляй, а дзіця павінна знайсці яе выяву  на сподачку.

Варыянт гульні 3: Выхавальнік чытае вершы-загадкі, а дзеці павінны знайсці адказы на сподачках.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Тэма “Прафесіі”

“Ён, яна.”

Мэта: пазнаёміць з паняццем роду; замацаваць навыкі словаўтварэння.

Дарослы пачынае фразу па тыпу «Ён ...» і называе прафесію ў мужчынскім родзе. Спецыяльнасць павінна быць падабрана такім чынам, каб без сэнсавай памылкі можна было скласці жаночы аналаг. Часам для праверкі ўважлівасці дашкольніка можна ўключаць словы, якія можна аднесці да абодвух родаў: лекар, фатограф, пекар, кампазітар. Або тыя, якія можна ўжыць толькі ў адным родзе: мастак, мастачка; медсястра, медбрат; афіцыянт, афіцыянтка; настаўнік, настаўніца.

 

“Назаві прафесію у назве якой ёсць літара (гук) ...”

Мэта: адпрацаваць веды літар у алфавіце; пашырыць слоўнікавы запас.

Заданне выконваецца з групай дзяцей. Выхавальнік называе гук (літару). Дзеці павінны ўспомніць прафесію, у назве якой сустракаецца дадзеная літара.

 

“Калі б не было ...”

Мэта: выхоўваць ўсведамленне важнасці кожнага рамёствы.

Гутарка падводзіцца да таго, што было б, калі б не мелася пэўным рамястве. Дашкольнік павінен найбольш цалкам выказаць уласныя думкі, адначасова з гэтым задзейнічаўшы абодва паўшар'я мозгу. Прапанова пачынаецца з фразы «калі б не было будаўнікоў ...».

Далей па чарзе называюцца разнастайныя прафесіі: будаўнік, настаўнік, дворнік, дырэктар, прэзідэнт, ваенны, прыбіральнік, кухар.

 

“Я хачу быць!..”

Мэта: развіць прадстаўлення ў дашкольнікаў пра тое, якія дзеянні будуць патрэбны для атрымання рамёствы.

Дзіця распавядае пра тое, кім бы ён хацеў стаць. Можна таксама выдаваць карткі з намаляванымі на іх спецыяльнасцямі. Потым дарослы задае навадныя пытанні, на якія дашкольнік павінен даць разгорнуты адказ.

Што ты будзеш рабіць, калі станеш ...? (Вучыць дзяцей, лячыць людзей, будаваць хаты).

Чаму ты будзеш вучыцца? (Педагогіка, медыцыне, будаўніцтве).

Якія інструменты табе спатрэбяцца? (Падручнік, градуснік, малаток).

Чаму менавіта твая прафесія важная? (Інакш бы людзі не ўмелі лічыць, пісаць і чытаць; інакш бы людзі хварэлі; інакш бы не было дзе жыць, гуляць, вучыцца).

Для каго прызначана твая прафесія? (Для немаўлятаў, для хворых, для ўсіх людзей).

З якімі яшчэ прафесіямі звязаная твая? (З выхавальніцай у дзіцячым садзе, дырэктарам; з хірургам, стаматолагам; з праекціроўшчыкам, архітэктарам).

 

“Адзін - шмат.”

Мэта: удасканальваць словаўтваральныя працэсы (у прыватнасці, утварэнне множнага ліку).

Дарослы прыводзіць назву прафесіі ў адзіным ліку, задача дашкольніка - узгадніць слова ў множным ліку.

Адзін лекар - шмат ... (лекараў).

Адзін доктар - шмат ... (дактароў).

“Зразумей мяне”

Мэта: фарміраваць уменне з дапамогай рухаў цела перадаваць задуманую прафесію.

Вядучы (выхавальнік або дзіця) ​​павінен задумаць і паказаць прафесію, з дапамогай пантамімы, а дзеці павінны адгадаць, што гэта за прафесія.

 

“Аўкцыён прафесій”

Мэта: актывізаваць і пашыраць слоўнікавы запас дзяцей

Успомніць як мага больш словаў, звязаных з прафесіяй (урачы, настаўнікі, прадаўца, Столяр і г.д). Словы называюцца дзецьмі па чарзе, за правільны адказ даецца фішка.

 

“Не прапусці прафесію”

Мэта: развіццё ў дзяцей умення вылучаць з мноства слоў тыя, якія абазначаюць назвы прафесій.

Дзеці ўстаюць у круг. Воспитате называе розныя словы. Калі сустракаецца назва прафесіі, дзеці доложны выканаць якое-небудзь дзеянне (пляснуць у далоні, падскочыць і г.д.).

 

«Хто дзе працуе?»

Мэта: ўдакладніць прадстаўлення дзяцей аб тым, дзе працуюць людзі розных

прафесій, як называецца іх працоўнае месца.

Выхавальнік - у дзіцячым садзе;

настаўнік - у школе;

лекар - у бальніцы, паліклініцы, дзіцячым садзе, школе;

кухар - у кухні, сталовай, рэстаране, кафэ ... і г.д.

 

«Хто гэта ведае і ўмее?»

Мэта: пашыраць прадстаўлення дзяцей аб тым, якімі ведамі і ўменнямі

павінны валодаць людзі розных прафесій.

Ведае дзіцячыя вершы, распавядае казкі, гуляе і гуляе з дзецьмі ... выхавальнік.

Грае на піяніна, ведае дзіцячыя песні, вучыць спяваць, танцаваць, гуляе з дзецьмі ў музычныя гульні ... музычны кіраўнік.

Ведае арганізм чалавека, можа аказаць першую медыцынскую дапамогу, умее распазнаваць і лячыць хваробы ... лекар і т. П.

 

«Хто гэта робіць?»

Мэта: практыкаваць дзяцей ва ўменні вызначаць назву прафесіі па назвах дзеянняў.

Падстрыгаць, ўкладвае, мые, прычэсвае, сушыць ... цырульнік.

Замочваць, намыльваць, сцірае, стрэсвае, сушыць, гладзіць ... прачка.

Фасуе, узважвае, адразае, заварочвае, лічыць ... прадавец.

"Хто што робіць?"

Мэта: пашыраць і ўдакладняць прадстаўлення дзяцей аб працы (працоўных аперацыях) людзей розных прафесій.

Дворнік падмятае, прыбірае, палівае, зграбае ...

Музычны кіраўнік спявае, гуляе, танчыць, вучыць ...

Памочнік выхавальніка мые, прыбірае, выцірае, засцілае, апранае, чытае . і г.д.

 

«Выправіць памылку»

Мэта: вучыць дзяцей знаходзіць і выпраўляць памылкі ў дзеяннях людзей розных прафесій.

Кухар лечыць, а лекар гатуе.

Дворнік прадае, а прадавец падмятае.

Настаўнік падстрыгаць, а цырульнік правярае сшыткі.

Музычны кіраўнік сцірае, а прачка спявае з дзецьмі песні ... і г.д.

 

«Для чалавека якой прафесіі гэта трэба?»

Мэта: пашыраць прадстаўлення дзяцей аб прадметах, неабходных чалавеку пэўнай прафесіі.

Шалі, прылавак, тавар, касавы апарат ... - прадаўцу.

Венік, рыдлёўка, шланг, пясок, лом, снегаўборачная машына ... - дворніку.

Пральная машына, ванна, мыла, прас ... - прачка.

 

«Хлопнем ў ладкі, калі гэта трэба для ... (назва прафесіі)»

Мэта: практыкаваць ва ўменні суадносіць словы і словазлучэнні з пэўнай прафесіяй чалавека.

Дзецям прапануецца пляснуць у далоні, пачуўшы слова або словазлучэнне, якое падыходзіць прафесіі, напрыклад, лекара: стрыжка, прастуда, шалі, «Хуткая дапамога», швейная машынка, прыём хворых, модная прычоска, пральны парашок, белы халат, снегаўборачная машына і г.д .

 

«Хто больш назаве дзеянняў?» (З мячом)

Мэта: вучыць дзяцей суадносіць дзеянні людзей розных прафесій.

Педагог называе якую-небудзь прафесію і па чарзе кідае мяч дзецям, якія называюць, што робіць чалавек гэтай прафесіі.

 

«Працягнем сказ»

Мэта: практыкаваць ва ўменні заканчваць сказ, выкарыстоўваючы словы і словазлучэнні, суадносныя з пэўнай прафесіяй чалавека.

Кухар чысціць ... (рыбу, гародніна, посуд ...),

Прачка сцірае ... (ручнікі, пасцельная бялізна, халаты ...).

Выхавальнік раніцай з дзецьмі ... (робіць зарадку, снедае, праводзіць заняткі ...)

Дворнік зімой у двары ... (зграбае снег, расчышчае ўчасткі, пасыпае пяском дарожкі ...) і г.д.

 

«Намалюем партрэт» (маўленчая)

Мэта: вучыць дзяцей складаць маўленчыя партрэты супрацоўнікаў дзіцячага садка.

Дзецям прапануецца скласці апісальны аповяд (Хто гэта? Як выглядае? Чым займаецца? І да т.п.) пра супрацоўніка дзіцячага сада па ўзоры, плану, алгарытме, выкарыстоўваючы фатаграфіі, мнематабліцы.

 

«Я пачынаю сказ, а вы сканчаеце»

Мэта: замацоўваць прадстаўлення дзяцей аб значэнні і выніках працы людзей розных прафесій.

Калі б не было настаўнікаў, то ...

Калі б не было лекараў, то ...Калі б не было дворнікаў, то ...

Тэма “Мэбля”

«Падбяры прыкмету»

Стол які? - абедзенны, драўляны, зручны, прыгожы і г.д.

Ложак які? - вялікі, прыгожы, драўляная, мяккі і г.д.

Канапа якая? - мяккая, скураная, вялікая і г.д.

Шафа якая? - драўляная, ёмістая, шырокая, прыгожая.

 

Дыдактычная гульня «Чацвёрты - лішні»

тапкі, красоўкі, зэдлік, туфлі.

шапка, ложак, капялюш, косынка.

сукенка, паліто, шафа, штаны.

дуб, бяроза, хвоя, крэсла

кастрюля, патэльня, друшляк, канапа,

тэлевізар, халадзільнік, буфет, мікрахвалевая печ

палка, плашч, швэдар, спадніца

 

Дыдактычная гульня «Што для чаго?»

Для чаго патрэбна шафа? Шафа патрэбна для таго, каб ... (захоўваць кнігі, посуд, адзенне).

Для чаго патрэбна крэсла? Крэсла патрэбна для таго, каб ... (сядзець).

Для чаго патрэбна ложак? Ложак патрэбен для таго, каб ... (спаць, ляжаць).

 

 

Практыкаванне «З чаго вырабляюць мэблю?»

мэбля выраблена з дрэва - значыць, яна якая? (Драўляная)

з пластмасы - якая? (Пластмасавая)

абіўка са скуры - якая? (Скураная)

са шкла - якая? (Шкляная)

з саломы - якая? (Саламяны)

з ротанга - якая? (Ротанговая)

 

А што такое ротанга? (Ротанг - гэта ліяна, якая расце ў гарачых краінах, з яе плятуць мэблю)

 

Дыдактычная гульня "Вялікі - маленькі"

 

Вялікая ложак, маленькая ... (ложачак)

Вялікая канапа, маленькі ... (канапка)

Вялікі стол, маленькі ... (столік)

Вялікі шафа, маленькая ... (шафка)

 

 

Дыдактычная гульня «Куды паставім мэблю?»

Канапу, крэсла, часопісны столік паставім у ... (гасцінай).

Абедзенны стол і крэслы паставім у ... (сталовай).

Кухонны гарнітур, навясныя шафы патрэбныя на ... (кухні).

Ложак, шафу паставім у ... (спальні).

 

Дыдактычная гульня «Два і пяць»

два крэслы - пяць крэслаў, дзве шафы - пяць шаф

два крэслы - пяць крэслаў, два ложкі - пяць ложкаў і г.д.

 

Дыдактычная гульня «Скажы наадварот"

Шафа высокая, а тумбачка ... нізкая.

Шафа вялікая, а тумбачка ... маленькая.

Канапа мяккая, а зэдлік ... жорсткі, цвёрды.

Крэсла мяккае, а стол ... цвёрды.

 

Дыдактычная гульня «Назаві ласкава»

стол - столік, крэсла - крэселка, палка - палічка, шафа - шафку, ложак - ложачак, крэсла - крэсліка, канапа - канапка,  тумба - тумбачка.

 

сталы - столікі, крэслы - стульчыкі, паліцы - палічкі, шафы - шафкі, тумбы - тумбачкі.

 

Дыдактычная гульня «Скажы адным словам»

Стол для абеду - які? (Абедзенны)

Стол для часопісаў - які? (Часопісны)

Стол, за якім пішуць - які? (Пісьмовы)

Стол для камп’ютара - які? (Камп'ютарны)

Шафа для кніг - якая? (Кніжная)

Шафа для посуду - якая? (Посудная)

Шафа для адзення - які? (Адзежная)

 

Дыдактычная гульня «Дакажы слоўца»

Калі ты захочаш спаць, у спальні чакае цябе (ложак)

Як прыемна нашай Тані пакачацца на (канапе)

Каб ногі адпачылі, пасядзі-ка ты на (стуле)

З пірагамі чай пап'ём за абедзенным (сталом)

Швэдар, кофту, цёплы шалік акуратна складзём у (шафу)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Тэма "АДЗЕННЕ. АБУТАК. ГАЛАЎНЫЯ ЎБОРЫ"

 Гульня "Адзін - многа" Утварэнне назоўнікаў роднага склону Куртка - многа куртак шуба - чаравік - наскі - паліто -

"Мой, мая, маё" Дапасаванне прыметнікаў і займеннікаў Чый плашч? - Мой плашч Чые штаны?.... Чые боты? ..... Чыя куртка? ......

Гульня "Шыем адзенне" Утварэнне прыметнікаў ад назоўнікаў Боты з гумы - (Якія боты?) - Гумовыя боты Кофта з шэрсці - .... Шапка з меху - ..... Чаравікі са скуры -..... Сукенка з шоўку - .....

Гульня "Што лішняе?" Капялюш, шапка, рукавіцы, кепка (лішнія рукавіцы, бо гэта не галаўны ўбор). Сукенка, туфлі,кашуля, майка Чаравікі, боты, басаножкі, панамка

Прапануйце дзіцяці паказаць і назваць часткі адзення і абутку Варатнік, рукаво, кішэня, гузік і г.д Абцас, заднік, насок, засцежка і г.д

 Гульня "Скажы наадварот" Плашч доўгі, куртка - (кароткая). Джынсы брудныя, а штаны...... Майка светкая, а кашуля..... У ботах цёпла, а ў басаножках...... Высокі абцас ...........

"Назаві ласкава" Тапкі - тапачкі Куртка - ............... Чаравікі - ................... Пальчаткі - ...................

Д / і «Скажы наадварот"

Мэта: утварэнне антонімаў

доўгая спадніца - ... кароткая спадніца, вялікія шкарпэткі - ... маленькія шкарпэткі,

зімовае адзенне - ...летняе адзенне, чыстыя чаравікі - ... брудныя чаравікі,

шырокая спадніца - ... вузкая спадніца, доўгае паліто - ... кароткае паліто,

Д / і «Назаві ласкава»

Мэта: практыкаванне дзяцей ва ўтварэнні назоўнікаў з памяншальна-ласкальнымі суфіксамі.

Ход гульні: педагог называе прадмет мамінага адзення ці абутку, а дзіця - Танінага, прычым называе яго ласкава, напрыклад,

- У мамы сукенка, а ў Тані ... сукеначцы. У мамы блузка, а ў Тані ...

- У мамы куртка, а ў Тані ... куртачка. У мамы шалік, а ў Тані ...

 

Д / і «Усё наадварот»

Мэта: аутварэнне дзеясловаў муж. і жан.. роду і ўзгадненне іх з назоўнікам

Каця распранулася, а Дзіма ... апрануўся,

Каця зашпіліла гузікі, а Дзіма ... расшпіліў гузікі,

Каця абула, а Дзіма ...

Каця развязала шалік, а Дзіма ... і т. д.

 

Д / і «Што з чаго?»

Мэта: практыкаванне ва ўтварэнні адносных прыметнікаў.

Ход гульні: педагог паведамляе:

- У мамы і ў Волі шмат адзення. Яна пашытая з розных тканін. Давайце раскажам, з чаго і якія бываюць прадметы адзення.

- Сукенка з шоўка (якая?) - шаўковая.

- Кофта з воўны (якая?) - ваўняная.

- Боты са скуры (якія?) - скураныя.

 

Д / і «Падбяры словы»

Мэта: ўтварэнне слоў вінавальнага склону.

- што вяжуць? .. шапку, рукавіцы ...

- што шыюць? .. сукенку, паліто ...

- што апранаюць? .. куртку, спадніцу ...

- што абуваюць ?. боты, валёнкі ...

- што завязваюць? .. шнуркі, шалік ... і г.. Д.

 

Д / і «Скнара» ( «Мой, мая, маё»)

Мэта: ўзгадненне наз. адз. і мн. лікі з прыналежным займеннікам мой, мая, маё.

Ход гульні: педагог раскладвае на стале прадметы адзення і абутку. Прапануе дзіцяці ўважліва паглядзець на іх і сказаць, да якога прадмета падыходзіць слова «мой», «мая», «мае», «маё».

Мой (што?) - швэдар, сарафан, шалік, касцюм ...

Мая (што?) - куртка, кофта, футра, спадніца ...

Мае (што?) - боты, туфлі, шорты, штаны ...

Маё (што?) - сукенка, паліто

(Можна ўскладніць: моя юбочка, мае спаднічкі)

 

Д / і «Для чаго гэта трэба?»

Мэта: развіццё складнай мовы

Для чаго патрэбны? (Кішэня, гузікі, шнуркі, рукавы, каўнер ... і т. Д.).

 

Д / і «фотаздымкі слоўца»

Мэта: утварэнне слоў творнага склону

Гузік прышываем чым? (Іголкай).

Вопратку гладзілі чым? (Прасам).

Тканіну разразаем чым? (Нажніцамі)

Блузку сціраны чым? (Мылам).

Абутак чысцім чым? (Шчоткай)

Рукавіцы вяжам чым? (Пруткамі) і т. Д.

 

Д / і «выправі сказ»

Мэта: развіццё слухавой увагі і ўспрымання

- Адзенне было бруднае таму, што яе памылі.

- Сукенка было пакамечаная, таму што ее пагладзілі.

- Мама гладзіў спадніцу.

- Тата завязала шнуркі. і г.д.

 

Д / і «Чаго не?»

Мэта: утварэнне наз-х у адз .. ліку Род. склону

Сукенка - няма чаго? ... няма сукенкі, ботаў - няма чаго? ... няма ботаў,

Шапкі - няма чаго? ... няма шапкак, кепка - няма чаго? ... няма кепкі,

 

Д / і «Падбярыце словы»

Мэта: фарміраванне ўмення падбіраць прыметнікі да назоўніку (сінонімы)

Футра якае? - ... цёплае, пухнатае, мяккае, новае, доўгае, прыгожае, зімовае...;

Туфлі якія? - ... чорныя, зручныя, новыя, прыгожыя, скураныя ...

Сукенка якая? ... прыгожая, доўгая, вячэрняя, прыбраная, шаўковая

Кеды - якія? - ... спартыўныя, модныя, мяккія ...

 

Д / і «Раскладзі па палічках»

Мэта: практыкаваць у класіфікацыі прадметаў адзення, абутку і галаўных убораў.

Ход гульні. Педагог паказвае карцінку шафы з паліцамі і паведамляе:

- Паглядзіце - гэта шафа. Кожны прадмет у шафе мае сваё месца: галаўныя ўборы захоўваюцца на верхняй палічцы, абутак - на ніжняй, а адзенне - на сярэдняй палічцы. Давайце раскладзем карцінкі з выявай розных прадметаў адзення, абутку і галаўных убораў па сваіх месцах. Дзеці раскладваюць малюнкі і тлумачаць:

- шапку я кладу на верхнюю паліцу, таму што гэта - галаўны ўбор;

- кофту я кладу на сярэднюю паліцу, таму што гэта - адзенне;

- туфлі я кладу на ніжнюю паліцу, таму што гэта абутак.

 

Д / і «Што лішняе?»

Мэта: фарміраванне ўмення знаходзіць лішні прадмет і тлумачыць, чаму ён лішні.

Ход гульні. Педагог паказвае дзіцяці малюначка (або славесна), просіць назваць іх, пазначыць у кожным шэрагу лішнюю карцінку і растлумачыць, чаму яна лішняя.

- Юбка, штаны, боты, кофта. Што лішняе? Боты - таму што, гэта абутак.

- Адзежу сціраюць, купаюць, гладзяць, сушаць. Вылучыце лішняе слова.

 

Д / і "Закончы сказ»

Мэта: ужыванне ў маўленні дзеясловаў

- Купляючы ў краме абутак, пакупнік (што робіць?) ... купляе.

- Даглядаючы абутак, чалавек (што робіць?) ... даглядае.

- Апранаючы сукенка, дзяўчынка (што робіць?) ... апранае.

- абутак сандалі, хлопчык (што робіць?) ... абувае і т. Д.

 

Д / і «Раскажы-ка» або «Пісьменнік»

Мэта: складанне апісальнага аповяду аб прадметах адзення па наглядным плане (мнематабліцы).

- назва?

- колер?

- з якіх частак складаецца?

- з якога матэрыялу пашыта?

- для каго прызначана?

 

Д / і «Палічыа»

Мэта: ўзгадненне наз. з лічэбнікамі

- адна рукавіца, дзве рукавіцы, тры рукавіцы, чатыры рукавіцы, пяць рукавіц ...

(Можна ўскладніць - адна сіняя рукавіца, дзве сініх рукавіцы)

 

Дыдактычныя практыкаванне. «Што будзе, калі ..."

Мэта: развіццё мовы

Педагог прапануе дзецям прадумаць сітуацыі і прапанаваць свае варыянты адказаў, выкарыстоўваючы наступны ўзор: «Калі ўлетку насіць футравую шапку, то ...».

Што будзе, калі ў дождж абуцца ў тэпцікі?

Што будзе, калі ў спякоту не надзець панамы?

Што будзе, калі ў легкадумнае надвор'е шпацыраваць без шапкі?

Што будзе, калі ў мароз гуляць без рукавіц? У восеньскіх чаравіках? У кепцы?

 

Д / і «Два - дзве» »

Мэта: фарміраванне ўмення ўзгадняць лічэбнікі два, дзве да назоўнікаў.

Ход гульні:

Педагог прапануе дзецям адказаць на пытанні:

- Пра што можна сказаць два?

- Два сукенкі, два шкарпэткі, два плашчы ...

- Пра што можна сказаць дзве?

- Дзве футболкі, дзве футра, дзве курткі, дзве спадніцы, дзве кофты ...

 

Дыдактычная гульня «Адгадайте вопратку, абутак або галаўны ўбор»

Мэта: развіццё ўмення апісваць вопратку, галаўны ўбор або абутак і пазнаваць яе па апісанні.

Дыдактычны матэрыял: карткі з выявай адзення, абутку і галаўных убораў.

Ход гульні: Выхавальнік раздае дзецям карткі з выявай адзення, абутку і галаўных убораў. Дзеці нікому не паказваюць свае карткі. Выхавальнік прапануе аднаму дзіцяці апісаць, што намалявана на яго малюнку, або загадаць загадку. Іншыя дзеці павінны адгадаць, што намалявана на малюнку.

Напрыклад: Гэта галаўны ўбор, які носяць дзяўчынкі летам. Ён, выраблены з саломы. (Саламяны капялюш). Гэта абутак, якую носяць хлопчыкі і дзяўчынкі вясной ці восенню пасля дажджу. Яна высокая, зробленая з гумы. (Гумовыя боты) і да т.п.

 

Д / і «Хто больш назаве»

Мэта: замацаванне назваў адзення, абутку, галаўных убораў.

Правілы гульні: дзеці дзеляцца на тры каманды, 1- называе вопратку, 2- абутак, 3- галаўныя ўборы. Адказваюць па чарзе, перамагае тая каманда, якая больш назаве.

 

Д / і «Якая бывае адзенне?»

мэта:

- Адзенне для спорту? (Спартыўнае).

- Адзенне для лета? (Летняе).

- Адзенне для зімы? (Зімовае).

- Адзенне для свята? (Святочнае).

- Адзенне для дома? (Хатняе).

- Адзенне для вясны? (Вясновае).

- Адзенне для дзяцей? (Дзіцячае).

 

 Тэма “Посуд”

Запомні і паўтары.

Мэта: ўдакладненне, замацаванне і актывізацыя слоўніка назоўнікаў.

Развіццё слыхавой увагі глядзельнай і вербальнай памяці.

Абсталяванне: прадметныя малюнкі.

- кубак, сподак, лыжка;

-кастрюля, патэльня, бляху, лапатачка;

-маслёнка, сальніца, салатніцу, друшляк

 

Ждём гасцей.

Мэта: практыкаванне ва ўтварэнні адносных прыметнікаў.

- Для падрыхтоўкі ежы на кухні нам спатрэбіцца, які посуд?

- Посуд кухонны.

-Якія патрэбныя прыборы?

-Кухонныя.

- Як называецца набор аднолькава аформленага посуду?

-Сервіз.

-Каб папіць чай, які патрэбен сервіз?

-Чайный сервіз.

-Для кава, які сервіз?

-Кафейны.

 

Посуда для гномаў.

Мэта: утварэнне назоўнікаў з памяншальна-ласкальных значэннем.

Напрыклад: Сподак-сподачак.

(Кубачак, лыжачка, відэльчык, талерачка, солоночка, кастрюлька, дуршлачок, гаршчочак, і т. д.)

 

Посуд для волатаў.

Мэта: утварэнне назоўнікаў з павелічальным значэннем.

Напрыклад: Стакан- стаканішча

 

Што ўцякло ад бабулі Фядоры?

Мэта: утварэнне назоўнікаў мн.лік Ім. п.

напрыклад:

уек кубак, а за ім і ўсе астатнія кубкі.

(Сподкі, сухарніцы, стравы,  талеркі, відэльцы, лыжкі, перачніцы, гарчычніцу, патэльні, шумоўка, друшляк, бляхі, збаны).

 

Посуда Фядоры.

Мэта: ўдакладненне і замацаванне слоўніка назоўнікаў, ўжыванне назоўнікаў р.п. адз. і мн. колькасці, развіццё дробнай маторыкі.

Правіла: дзеці называюць  часткі, якія адсутнічаюць, дамалёўваюць іх, штрых малюнка.

Чайнік без носіка.

Збан без горлышка.

Нож без ляза.

Лыжка без ручкі.

 

У краме посуду.

Мэта: ужыванне назоўнікаў р.п. множ. ліку

Шмат чаго?

Шмат сподкаў, лыжак, кубкаў, страў, цукарніц, відэльцаў, каструль, нажоў, блях, соўсніцы, каўшоў, перачніц.

 

Палічы посуд.

Мэта: ўзгадненне назоўніка з лічэбнікаў.

напрыклад:

1кастрюля, 2кастрюлі, ... 5кастрюль, ... 10кастрюль.

1нож, 2нажа, ... 5 нажоў, ... 10нажоў.

 

Скажы наадварот.

Мэта: падбор антонімаў.

Талерка глыбокая, а сподак …?

Талерка глыбокая, а сподак дробнае.

Збан са шкла бліскучы, а з гліны - матавы.

Нож востры, а лыжка тупая.

Самавар высокі, а чайнік нізкі.

Металічная кастрюля трывалая, а фарфоровы кубак далікатны.

 

Які  атрымаецца посуд?

Мэта: утварэнне адносных прыметнікаў.

Напрыклад: З металу - металічны.

(Эмаляваны, крыштальны, шкляны, гліняны, керамічны, фарфоравы,фаянсавы, драўляны, папяровы, пластмасавы).

 

Што не так?

Мэта: ўзгадненне назоўніка з займеньнікам і прыметнікаў.

Мае парцалянавыя сподак.

Мая драўляная лыжкі.

Маё глінянае збан.

Мае металічныя бляху.

Мой пластмасавы лыжка.

Мая металічныя патэльні.

Мае пластмасавыя лыжка.

 

Што чым робяць?

Мэта: ўдакладненне і замацаванне слоўніка назоўнікаў і дзеясловаў.

Наліваюць чым? Наліваюць апалонікам.

Рэжуць нажом.

Накладваюць, перагортваюць лапатачкай.

Здымаюць пену шумоўкай.

Каб зліць ваду з рысу або ражкоў, карыстаюцца друшляком.

Каб спячы пірагі - бляхай.

Каб зварыць суп – каструляй.

Каб падаць суп на стол - супніцы, талеркай.

Каб пасаліць ежу - Сальніцай.

 

Хто назаве больш слоў-дзеянняў?

Мэта: замацаванне і актывізацыя дзеяслоўнага слоўніка.

Што можна рабіць з посудам?

Посуд можна мыць, чысціць, выціраць, паліраваць, купляць, прадаваць, разбіваць,

ставіць, прыбіраць, дарыць, кахаць.

 

Выхавальнік дашкольнай адукацыі            Арлова А.П.

 

  Для развіцця звязнага маўлення дзіцяці дастаткова традыцыйных формаў зносін, – размова, гульня, чытанне кніг, казак і г. д. Справа складаецца не ў тым, каб выкарыстоўваць якія-небудзь новыя, спецыяльна прыдуманыя  формы зносін, а ў тым, каб правільна выкарыстоўваць тое, што добра вядома. Для дзіцяці самай магутнай крыніцай ведаў з’яўляюцца яго бацькі. Памятайце, што асноўныя суразмоўцы для дзіцяці ў сям'і – мама, тата, бабуля ці дзядуля.

Парады бацькам:

• Выкарыстоўвайце кожную вольную хвіліну для размовы з дзіцем.
• Даручайце старэйшым дзецям як мага больш размаўляць з малодшымі ў вольны час.
• Падчас прагулкі ў лесе, парку вучыце дзіця назіраць за навакольным светам, у працэсе назірання заахвочвайце яго да развагі, уменню лагічна думаць.
• Папрасіце дзіцяці вызначыць характар, паводзіны дрэў. Пачніце распавядаць самі – хай дзіця заўважыць, што яны не падобныя адзін на аднаго. Адно – добрае з разгаліністымі галінкамі, якія падобныя на добрыя рукі  чалавека; іншае – строгае, стройнае, як салдат на пасадзе; трэцяе – сумнае, самотнае.
• Знайдзіце на палянцы тры кветкі (лісточкі, шышкі). Паспрабуйце апісаць адзін з гэтых прадметаў, а дзіця хай здагадаецца, аб якім менавіта ідзе гаворка. Потым прапануйце памяняцца ралямі.

Можна згуляць з дзіцем у гульню «На што падобна? ». Ідучы па лесе, задавайце яму такія пытанні: «На што падобны ліст, воблака, цень ад дрэва?” Адказвайце самі, але слухайце ўважліва і дзіця. Вельмі падабаецца дзецям такое практыкаванне:

  Паспрабуйце вымавіць адну і тую ж фразу з рознымі інтанацыямі (пяшчотна, зло, запытальна, са здзіўленнем, з радасцю, са страхам, загадваючы, просячы, молячы, гучна, ціха) : «Мілая мая, ты не спіш! »; «Вы елі на сняданак марожанае? »; «Мама купіла (купі) вінаград»; «Хутчэй дадому! »; «У нас скончыўся хлеб».

• Наступнае  практыкаванне – чыстагаворкі, хуткамоўкі.

   Важна, каб дзеці зразумелі, што неабходна гаварыць не толькі хутка, але і чыста, ясна для навакольных. Хуткамоўкі можна знайсці ў розных дзіцячых кніжках:«З-пад тупату капытоў пыл па полі ляціць», «На гары трава, на траве дровы». Падобныя заданні дапамогуць дзіцяці развіць гаворку, уяўленне, пазбавіцца ад скаванасці, навучацца смяяцца над сваімі памылкамі, не саромеючыся таварышаў.

   Гуляйце са сваімі дзецьмі, падарыце ім радасць зносін з вамі, напоўніце сумеснае баўленне часу цікавым і  развіваючым зместам.

Крыніца: maam.ru›detskijsad…dlja-roditelei…vozrasta.html

Выхавальнік дашкольнай адукацыі             Арлова А.П.                                 

 

Хатні тэатр

    Паважаныя бацькі! Працэс аўтаматызацыі гукаў - гэта карпатлівая і доўгага  праца бацькоў, выхавальнікаў і лагапеда. Часта дзіця проста адмаўляецца ад манатонных заданняў і губляе цікавасць да заняткаў. Таму найважнейшай перадумовай удасканалення маўленчай дзейнасці дашкольнікаў з'яўляецца стварэнне эмацыйна спрыяльнай сітуацыі, якая спрыяе ўзнікненню жадання актыўна ўдзельнічаць ў маўленчых зносінах. І менавіта тэатралізаваная гульня дапамагае стварыць такія сітуацыі. 

       Давайце паглядзім, якія бываюць лялькі і як з імі гуляць.

    Лялькі на пальчык. Гульня з пальчыкамі - першы крок, знаёмства з першай гульнявой умоўнасцю. Гэта першы тэатр, які не патрабуе вялікіх выдаткаў часу і фінансаў для вырабу атрыбутаў. Вазьміце ліст паперы шырынёй 5-7 см, прыкладна па даўжыні вашага пальца. Калі лялькаводам будзе дзіця, то адпаведна ліст паперы павінен быць меншым. Згортваеце паперу прама на пальцы і склейваць. Далей - размалёўвайце, ўпрыгожваеце аплікацыяй, пацеркамі і  іншым. Абавязкова зрабіце адметныя прыкметы персанажаў: каралю - карону, дзеду - бараду і вусы, ну а бабцы - хустачку ... Гуляць такімі лялькамі- зверткамі цікава і аднаму, і цэлай кампаніяй. Апранаеце на палец ... і вы ўжо не мама, а капрызная прынцэса! Яшчэ такія артысты вельмі зручныя для казак з вялікай колькасцю персанажаў. Кожны палец - асобны герой. Так можна паставіць «Рэпку», «Церамок», «Зімоўе звяроў». 

    Тэатр на стале. Менавіта на ім і разыгрываюцца прадстаўленні. Спачатку выразаць з часопіса якія спадабаліся карцінкі і наляпіць іх на кардон для трываласці. Фігуры павінны быць не больш за 10 см у вышыню. Вазьміце палоўку ад шакаладнага яйка. На кожнай зрабіце зверху шчыліну нажом. У гэты прарэз устаўце карцінку на кардоне. Герой новай казкі гатовы! Так можна стварыць цэлую сям'ю: маму, тату, малога, забяспечыць іх неабходнымі прадметамі ўжытку. Зрабіце на такіх жа падстаўках малюнкі дзіцячага ложка, коляскі, стала ... Любая часопісная ілюстрацыя пойдзе ў справу! Такія акцёры і дэкарацыі трывала стаяць на стале, і іх можна вольна перасоўваць. А тое, што ў вашай казцы не будзе традыцыйных бабкі-дзядка, мабыць, і лепш: зможаце самі разам з дзіцем скласці новую казку, з новымі дзеючымі асобамі. 

    Конусные лялькі. Вазьміце ліст тонкага кардона або ватмана, згарніце конусам (дыяметр падставы 7-10 см). Склейце або змацуйце стэплерам. Усталюйце, каб ён трывала стаяў на стале. Гэта будзе тулава будучага героя. Зверху на конус прыляпляем галаву. Яе выява можа быць падвойнай: выгляд спераду і выгляд ззаду. Гэтыя дзве палоўкі склейваем паміж сабой, а ўнутры, паміж імі, - вяршыня конусу. Да конуса прымацуйце ручкі-ножкі, вусікі-рожкі. Аб'ёмныя лялькі складаней захоўваць. Яны лёгка камячацца, іх трэба акуратна скласці ў скрынку, а плоскія фігуркі можна зняць  і захоўваць нават у канверце. Для прадстаўлення з такімі лялькамі можна змайстраваць нават дэкарацыі - простую шырму, зробленую з 3-4 шчыльных лістоў кардона вялікага фармату (А4 ці A3), злучаных паміж сабой «гармонікам» з дапамогай скотчу.  На лісты наляпіце скотчам празрыстыя файлы ў выглядзе кішэнек. Туды вы будзеце ўстаўляць малюнкі, якія адпавядаюць тэме дзеянні, і шырма заўсёды будзе іншай. Кардон лепш узяць розных колераў: гэта і глядзіцца цікавей, і абыграць у пастаноўцы можна. 

     Пальчаткавыя лялькі. Можна іх пашыць самім, а можна - узяць звычайную пальчатку, у якой згубілася пара. Для галавы падыдзе шарык ад пінг-понга з адтулінай для пальца. З дапамогай перманентнага маркера намалюйце  на ім твар, завяжыце хустачку або прыляпіце універсальным клеем шавялюру з шарсцяных нітак. Калі робіце твар чалавечка, замест шарыка можна ўзяць невялікі клубочак, абцягнуты светлай тканінай. Калі хочаце атрымаць футравую пыску, можна клубочак не абцягваць, а проста падабраць па колеру: мядзведзю - рыжы, а зайцу - белы або шэры. Тут галоўнае - аксэсуары: хустачку для бабулькі, касічкі для дзяўчынкі і г.д. Можна саму пальчатку пакінуць такой, якая яна ёсць, а можна зверху надзець кашулю або спадніцу. Такія лялькі абавязкова спадабаюцца дзіцяці, бо яны як жывыя: рухаюцца, у іх відавочна ёсць характар, яны размаўляюць і паводзяць сябе амаль як людзі. 

    Праца над стварэннем цацкі разам з дзіцем вельмі цікавая. Цацка зробленая дзіцем, хай з дапамогай дарослага, з'яўляецца не толькі вынікам яго працы, але і творчым выразам індывідуальнасці яе стваральніка. Яна асабліва дарагая яму, з ёй значна цікавей адлюстроўваць герояў казак, песенак, невялікіх апавяданняў. Не шкадуйце часу на хатнія пастаноўкі - вынік будзе каштаваць таго, бо для дзяцей гэта будзе сапраўднае свята, якое   спрыяе развіццю яго мовы.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

https://nsportal.ru/detskiy-sad/raznoe/

Хатні тэатр

    Паважаныя бацькі! Працэс аўтаматызацыі гукаў - гэта карпатлівая і доўгага  праца бацькоў, выхавальнікаў і лагапеда. Часта дзіця проста адмаўляецца ад манатонных заданняў і губляе цікавасць да заняткаў. Таму найважнейшай перадумовай удасканалення маўленчай дзейнасці дашкольнікаў з'яўляецца стварэнне эмацыйна спрыяльнай сітуацыі, якая спрыяе ўзнікненню жадання актыўна ўдзельнічаць ў маўленчых зносінах. І менавіта тэатралізаваная гульня дапамагае стварыць такія сітуацыі. 

       Давайце паглядзім, якія бываюць лялькі і як з імі гуляць.

    Лялькі на пальчык. Гульня з пальчыкамі - першы крок, знаёмства з першай гульнявой умоўнасцю. Гэта першы тэатр, які не патрабуе вялікіх выдаткаў часу і фінансаў для вырабу атрыбутаў. Вазьміце ліст паперы шырынёй 5-7 см, прыкладна па даўжыні вашага пальца. Калі лялькаводам будзе дзіця, то адпаведна ліст паперы павінен быць меншым. Згортваеце паперу прама на пальцы і склейваць. Далей - размалёўвайце, ўпрыгожваеце аплікацыяй, пацеркамі і  іншым. Абавязкова зрабіце адметныя прыкметы персанажаў: каралю - карону, дзеду - бараду і вусы, ну а бабцы - хустачку ... Гуляць такімі лялькамі- зверткамі цікава і аднаму, і цэлай кампаніяй. Апранаеце на палец ... і вы ўжо не мама, а капрызная прынцэса! Яшчэ такія артысты вельмі зручныя для казак з вялікай колькасцю персанажаў. Кожны палец - асобны герой. Так можна паставіць «Рэпку», «Церамок», «Зімоўе звяроў». 

    Тэатр на стале. Менавіта на ім і разыгрываюцца прадстаўленні. Спачатку выразаць з часопіса якія спадабаліся карцінкі і наляпіць іх на кардон для трываласці. Фігуры павінны быць не больш за 10 см у вышыню. Вазьміце палоўку ад шакаладнага яйка. На кожнай зрабіце зверху шчыліну нажом. У гэты прарэз устаўце карцінку на кардоне. Герой новай казкі гатовы! Так можна стварыць цэлую сям'ю: маму, тату, малога, забяспечыць іх неабходнымі прадметамі ўжытку. Зрабіце на такіх жа падстаўках малюнкі дзіцячага ложка, коляскі, стала ... Любая часопісная ілюстрацыя пойдзе ў справу! Такія акцёры і дэкарацыі трывала стаяць на стале, і іх можна вольна перасоўваць. А тое, што ў вашай казцы не будзе традыцыйных бабкі-дзядка, мабыць, і лепш: зможаце самі разам з дзіцем скласці новую казку, з новымі дзеючымі асобамі. 

    Конусные лялькі. Вазьміце ліст тонкага кардона або ватмана, згарніце конусам (дыяметр падставы 7-10 см). Склейце або змацуйце стэплерам. Усталюйце, каб ён трывала стаяў на стале. Гэта будзе тулава будучага героя. Зверху на конус прыляпляем галаву. Яе выява можа быць падвойнай: выгляд спераду і выгляд ззаду. Гэтыя дзве палоўкі склейваем паміж сабой, а ўнутры, паміж імі, - вяршыня конусу. Да конуса прымацуйце ручкі-ножкі, вусікі-рожкі. Аб'ёмныя лялькі складаней захоўваць. Яны лёгка камячацца, іх трэба акуратна скласці ў скрынку, а плоскія фігуркі можна зняць  і захоўваць нават у канверце. Для прадстаўлення з такімі лялькамі можна змайстраваць нават дэкарацыі - простую шырму, зробленую з 3-4 шчыльных лістоў кардона вялікага фармату (А4 ці A3), злучаных паміж сабой «гармонікам» з дапамогай скотчу.  На лісты наляпіце скотчам празрыстыя файлы ў выглядзе кішэнек. Туды вы будзеце ўстаўляць малюнкі, якія адпавядаюць тэме дзеянні, і шырма заўсёды будзе іншай. Кардон лепш узяць розных колераў: гэта і глядзіцца цікавей, і абыграць у пастаноўцы можна. 

     Пальчаткавыя лялькі. Можна іх пашыць самім, а можна - узяць звычайную пальчатку, у якой згубілася пара. Для галавы падыдзе шарык ад пінг-понга з адтулінай для пальца. З дапамогай перманентнага маркера намалюйце  на ім твар, завяжыце хустачку або прыляпіце універсальным клеем шавялюру з шарсцяных нітак. Калі робіце твар чалавечка, замест шарыка можна ўзяць невялікі клубочак, абцягнуты светлай тканінай. Калі хочаце атрымаць футравую пыску, можна клубочак не абцягваць, а проста падабраць па колеру: мядзведзю - рыжы, а зайцу - белы або шэры. Тут галоўнае - аксэсуары: хустачку для бабулькі, касічкі для дзяўчынкі і г.д. Можна саму пальчатку пакінуць такой, якая яна ёсць, а можна зверху надзець кашулю або спадніцу. Такія лялькі абавязкова спадабаюцца дзіцяці, бо яны як жывыя: рухаюцца, у іх відавочна ёсць характар, яны размаўляюць і паводзяць сябе амаль як людзі. 

    Праца над стварэннем цацкі разам з дзіцем вельмі цікавая. Цацка зробленая дзіцем, хай з дапамогай дарослага, з'яўляецца не толькі вынікам яго працы, але і творчым выразам індывідуальнасці яе стваральніка. Яна асабліва дарагая яму, з ёй значна цікавей адлюстроўваць герояў казак, песенак, невялікіх апавяданняў. Не шкадуйце часу на хатнія пастаноўкі - вынік будзе каштаваць таго, бо для дзяцей гэта будзе сапраўднае свята, якое   спрыяе развіццю яго мовы.

 

https://nsportal.ru/detskiy-sad/raznoe/

Выхавальнік дашкольнай адукацыі                    Арлова А.П.

Навошта  чытаць дзецям ?

      Казкі  з'яўляюцца   ідэальна   даступным  для  дзіцяці   носьбітам   асноўных маральных этычных катэгорый, менталітэта народа, а таксама мадэляў паводзін людзей і тыпаў ўзаемадзеяння паміж імі. 

    Давайце, вызначым этапы працы з казкай:

• Прачытайце казку папярэдне.
• Растлумачце складаныя і незразумелыя словы, фразеалагізмы
• Казку трэба чытаць, а лепш распавядаць вельмі выразна, перадаючы гаворку герояў, інтанацыяй голасу, паказваючы жэстам, мімікай.
• Рабіце паўзы, лагічныя націскі, вылучайце галоўныя словы, ідэю твора. 
• Пасля  чытання  пагутарыце  з   дзіцем  (абмяркуйце  паводзіны  персанажаў, матывы іх учынкаў, выкарыстоўваючы пры гэтым ілюстрацыі з кнігі).
• Раскажыце казку яшчэ раз.

З чаго пачынаць знаёмства з кнігай?

• Пачынаць трэба  са  збірання  новых   кніг  для  дзіцячай   бібліятэкі  або з абнаўлення наяўных.
• У вашай бібліятэцы можа быць некалькі тыпаў дзіцячых кніг: кніжкі-цацкі з  выявай   прадметаў,  кніжкі-панарамы  з   рухомымі   фігуркамі,   кнігі   з гумарыстычным характарам.
• У дзіцяці павінны быць розныя віды рускай і замежнай дзіцячай літаратуры (апавяданні, вершы, аўтарскія казкі, аповесці, раманы-казкі, фальклорныя  творы (песенкі, пацешкі, лічылкі, загадкі, прыказкі, народныя казкі і іншае) .
• Каб  дапоўніць  і  разнастаіць  зносіны  дзіцяці  з  кнігай, у яго павінна быць фона- і відэатэка з дзіцячымі літаратурнымі і фальклорнымі творамі. 

     З якога ўзросту можна чытаць дзецям? 

    Знаёмства з кніжкай трэба пачынаць з самага ранняга ўзросту дзіцяці, лепш з нараджэння. Безумоўна, дзіцяці лепш не чытаць, а расказваць або спяваць (калі гэта калыханкі песенкі). 

    Як выклікаць цікавасць да кніжкі? 

     Няхай у дзіцяці будзе шмат розных кніг: вялікіх і маленькіх, маляўнічых і не вельмі яркіх, але галоўнае - не паказвайце яму ўсе кнігі адразу, а знаёмцеся з імі паступова, каб быў элемент навізны. 

     Не  трэба  навязваць  дзіцяці  незнаёмую   кнігу, нават  калі   вам  хочацца  яе прачытаць. Хай яно само праз нейкі час зацікавіцца гэтай кнігай.

     Можна пакласці кнігу на бачнае месца, каб яна прыцягнула ўвагу дзіцяці, ці самому захапіцца яе чытаннем на вачах у дзіцяці, а потым прачытаць з яе які-небудзь цікавы ўрывак. 

     Як арганізаваць чытанне? 

     Чытанне (слуханне) літаратурнага твора будзе  лепш  успрымацца тады, калі для   гэтага  будуць   створаны   неабходныя  ўмовы:   асаблівы   эмацыянальны настрой  дзіцяці  і  дарослага,  пэўны  час  у  рэжыме дня, жаданне  дарослага не толькі  чытаць  для  дзіцяці, але  і  гутарыць  з  ім  аб  прачытаным, заахвочваць да творчага ўспрымання твора,

   Можна пасадзіць дзіця да сябе  на калені, разам  разгледзець вокладку кніжкі, прачытаць  яе  назву  і  прозвішча  аўтара, а  затым выказаць здагадку, пра што можа быць напісана гэтая кніга. 

    Як зрабіць так, каб дзіцяці спадабалася слуханне?

    Не  трэба  баяцца    адысці  ад   тэксту,  наадварот,   падчас   чытання    можна імправізаваць,  старацца   быць   смешным,  гаварыць  рознымі  галасамі, рабіць незвычайныя   смешныя   жэсты,   актыўна   карыстацца   мімікай,  падкрэслена перабольшваючы розныя эмацыйныя стану герояў твора.

    Як, часта трэба чытаць дзіцяці? 

    Ні дня без кнігі - гэта павінна стаць для вас кіраўніцтвам да дзеяння. Дзіцячая кніжка - гэта не проста  забаўка  для дзіцяці, яна  крыніца  інфармацыі  пра  свет, лепшы сродак дасягнення  чалавечага  вопыту, фарміравання  яго інтэлектуаль -най, эмацыянальнай, маральнай культуры. 

    Да якога часу трэба чытаць дзіцяці?

    Не   спыняйце   чытанне    ўслых,  нават   калі   дзіця   ўжо   ўмее  гэта  рабіць само.  Заахвочвайце яго жаданне чытаць самастойна і ў той жа час не забывай -це, што   для  дашкольніка   чытанне - вельмі  працаёмкі   працэс, таму не пры -мушайце дзіця чытаць, калі ў яго няма такога жадання. 

   Чаму трэба чытаць дзецям кнігі?

   Чытанне нясе ў жыцці культурнага чалавека  адразу некалькі  найважнейшых функцый. Найбольш   відавочная  з  іх - пазнавальная.  Дзякуючы  кнізе   перад дзіцем   адкрываецца  цэлы  свет, пра  які ён  яшчэ амаль  нічога не ведае. Кніга пашырае  натуральныя  межы пазнання, дазваляючы малому даведацца пра тое, што яму, магчыма,  нават  не  давядзецца  ніколі  ўбачыць.

    Іншая,  яшчэ  больш значная функцыя літаратуры - выхаваўчая. Пры дапамозе найпростых  вобразаў, дзіця  вучыцца  законам  жыцця  ў  грамадстве,  правілам зносін з сабе  падобнымі. Часта  добрая  кніга  дазваляе  бацькам  растлумачыць дзіцяці тыя рэчы, якія самі яны не змаглі б дакладна сфармуляваць. 

   Інфармацыя, атрыманая з кніг, блізкая  да  эмпірычнага вопыту чалавека, таму што  чытаючы  даводзіцца  самастойна  ўнікаць у тэкст, вычляняць  неабходнае, адлучаючы  галоўнае ад  другараднага. Для педагогаў  даўно  не сакрэт, што ў «начытаных» дзяцей значна радзей узнікаюць праблемы з пісьмен насцю, як у вуснай, так і ў  пісьмовай  мовах.

    Па-першае, падчас  чытання   дзіця   незаўважна  для   сябе  засвойвае  законы  прыгожай, літаратурнай  мовы, вучыцца  не  толькі  казаць і  пісаць, але  думаць  пісьменна. Памылкі  ў  словаўжываннях і ў кіраванні  рэжуць  слых  начытанага чалавека.

    Па-другое, усе  ведаюць, што кожная прачытаная кніга павялічвае слоўнікавы запас нават дарослага чалавека, не кажучы ўжо пра дзяцей і падлеткаў.  Справа ў тым, што  ў  працэсе чытання  глядзельная памяць фіксуе візуальныя вобразы слоў. Пры пісьме гэтыя вобразы «ўсплываюць у галаве» аўтаматычна, і чалавек, не задумваючыся, піша пісьменна, і адразу заўважае арфаграфічныя памылкі на паперы. 

 

https://www.webtran.ru/translate/belarusian/

Выхавальнік дашкольнай адукацыі                     Арлова А.П.

 

       Дыдактычная гульня ўяўляе сабою шматпланавую, складаную педагагічную з’яву: яна выступае як гульнявы метад навучання дзяцей дашкольнага ўзросту і формай навучання, і самастойнай гульнявой дзейнасцю, і сродкам усебаковага выхавання асобы дзіцяці. Менавіта ў дыдактычнай гульні дзіця атрымлівае магчымасць удасканальваць, узбагачаць, замацоўваць і актывізаваць сваю лексіку.

     Даследванні паказваюць, што да трох гадоў у асноўным адбываецца засваенне суфіксаў з памяншальным, ласкальным, прыніжальным і павелічальным значэннямі. Авалодванне ўсімі астатнімі суфіксамі адбываецца пасля трох год і расцягваецца на ўвесь дашкольны ўзрост. Так прасля трох год засвайваюцца суфіксы для азначэння асобаў жаночага полу (-ыха-, -к-), дзейснай асобы (-нік-, -ік-, -ун-, -ач-), для абазначэння патомства жывёлаў (-ян-, -ят-), афіксы для азначэння зборнасці (-н-). Важна, што не толькі ў дашкольным узросце адбываецца авалодванне словаўтварэннем праз засваенне новымі суфіксамі, але і ў авалодванні і выкарыстанні словаўтваральных мадэляў.

       Асновай, на якой будуецца засваенне мовы, зяўляецца скіраванасць на гукавую форму слова. Дастатковая асэнсаванасць маўлення зяўляецца толькі ў працэсе спецыялізаванага навучання.

       Што датычыць развіцця гукавога боку маўлення да канца дашкольнага ўзросту дзеці павінны выразна вымаўляць складаныя артыкуляцыйна гукі: шыпячыя, свісцячыя, санорныя. Адрозніваючы іх у маўленні, яны замацоўваюць іх у вымаўленні.

         Выразнае маўленне становіцца нормаю для пяцігадовага дашкольніка ў паўсядзёным жыцці, а не толькі падчас спецыяльных заняткаў.

          У дзяцей удасканальваецца слыхаваое ўспрыманне і развіваецца фанематычны слых. Дашкольнікі могуць адрозніваць асобныя групы гукаў, вылучаць з групы словаў, фразаў слова, у якіх ёсць прапанаваныя гукі.

         Дзеці свабодна выкарыстоўваюць у сваім маўленні сродкі інтанацыйнай выразнасці: могуць чытаць верыш самотна, весела, урачыста. Апрача таго, дзеці з лёгкасцю дэманструюць апавядальную, пытальную і клічную інтанацыі.

          Старэйшыя дашкольнікі здольныя рэгуляваць гучнасць голасу ў самых розных жыццёвых сітуацыях: гучна адказваць на пытанні, ціха размаўляць ў грамадскіх месцах, сяброўскіх гутарках і г.д. Яны здольныя эфектыўна карыстацца тэмпам маўлення: гаварыць павольна, хутка ў залежнасці ад канкрэтных абставінаў.

         У дзяцей пяці год добра развітае маўленчае дыханне: яны могуць працягла вымаўляць не толькі галосныя гукі, але і некаторыя зычныя (свісцячыя, шыпячыя, санорныя).

         Дыдактычныя гульні:

«Назаві адным словам»

      Задачы: замацоўваць у мове дзяцей словы, што абазначаюць агульныя паняцці; актывізіраваць слоўнікавы за­пас; развіваць лагічнае мысленне, кемлівасць. Змест. Перад дзіцём  выкладваюцца карткі з выявамі прадметаў. Дзіцё разглядвае іх, называе намаляваныя прадметы. Затым дзіцё павіна назваць гэтыя прадметы адным словам.

▪ воўк, ліса, заяц... — дзікія жывёлы;

▪ дуб, клён, бяроза... — дрэвы і г. д.

“Хто жыве у казцы”

    Задачы: развіваць ўвагу, памяць, звязную мову, хуткасць мыслення; актывізацыя слоўніка.

Змест. Для гэтай гульні спатрэбяцца карткі з відарысамі розных прадметаў, у тым ліку і персанажаў казкі. Дзіця разгледае карткі, а затым называе персанажаў той казкі, якую слухаў, і расказаць невялічкі ўрывак з гэтай казкі пра таго героя, якога назвалі.

«Прыдумай слоўца або адкажы: «Які?»

        Задачы: абагачаць слоўнікавы запас прыметнікамі; развіваць кемлівасць, мысленне, мову. Змест. Дзіцё да назвы прадмета падабірае словы, якія дапамогуць адказаць на пытанне: «Які гэга прадмет?». Напрыклад:

- Лісіца якая? (Хітрая, рыжая...).

- Мядзведзь які? (Касалапы, вялікі...).

«Магазін цацак»

       Задачы: актыўна распазнаваць но­выя словы. Змест. Апісваецца цацка. Задача дзяцей — хутчэй распазнаць яе і знайсці на «прылаўку магазіна».

«Закончы сказ»

        Задачы: актывізіраваць словы, якія абазначаюць бытавую тэхніку; развіваць звязную мову; практыкаваць ва ўстанаўленні прычынна-следчых і прасторава-часовых адносін. Змест. Закончыць сказ (знайшоўшы малюнак).

Я чышчу дыван... (пыласосам).

Я мыю бялізну ў ... (пральнай машыне).

Я слухаю навіны па... (тэлевізару).

Я гляджу кіно па ... (кінатэатры). Я шукаю інфармацыю ў... (газеце).

Я збіваю крэм з дапамогай... (міксера).

Я захоўваю прадукты харчавання ў... (халадзільніку).

Я размаўляю з сябрам па... (тэлефоне).

Я шыю сукенку на... (швейнай машыне).

 

Літаратура:

1.Вучэбная праграма дашкольнай адукацыі -/ НМУ Нацыянальны інстытут  адукацыі, 2019 – 464

 

Выхавальнік дашкольнай адукацыі                                                     Арлова А.П.

«Закончы сказ» Мэты: актывізіраваць словы, якія абазначаюць бытавую тэхніку; развіваць звязную мову; практыкаваць ва ўстанаўленні прычынна-следчых і прасторава-часовых адносін. Змест. Закончыць сказ (знайшоўшы малюнак). Я чышчу дыван... (пыласосам). Я мыю бялізну ў ... (пральнай машыне). Я слухаю навіны па... (тэлевізару). Я гляджу кіно па ... (кінатэатры). Я шукаю інфармацыю ў... (газеце). Я збіваю крэм з дапамогай... (міксера). Я захоўваю прадукты харчавання ў... (халадзільніку). Я размаўляю з сябрам па... (тэлефоне). Я шыю сукенку на... (швейнай машыне). Я фатаграфірую з дапамогай... (фотаапарата) «Магазін цацак» Мэта: актыўна распазнавацъ но­вый словы. Змест. Апісваецца цацка. Задача дзяцей — хутчэй распазнаць яе і знайсці на «прылаўку магазіна».

«Закончы сказ» Мэты: актывізіраваць словы, якія абазначаюць бытавую тэхніку; развіваць звязную мову; практыкаваць ва ўстанаўленні прычынна-следчых і прасторава-часовых адносін. Змест. Закончыць сказ (знайшоўшы малюнак). Я чышчу дыван... (пыласосам). Я мыю бялізну ў ... (пральнай машыне). Я слухаю навіны па... (тэлевізару). Я гляджу кіно па ... (кінатэатры). Я шукаю інфармацыю ў... (газеце). Я збіваю крэм з дапамогай... (міксера). Я захоўваю прадукты харчавання ў... (халадзільніку). Я размаўляю з сябрам па... (тэлефоне). Я шыю сукенку на... (швейнай машыне). Я фатаграфірую з дапамогай... (фотаапарата) «Магазін цацак» Мэта: актыўна распазнавацъ но­вый словы. Змест. Апісваецца цацка. Задача дзяцей — хутчэй распазнаць яе і знайсці на «прылаўку магазіна».

 “Дыдактычныя гульні для бацькоў: гуляем разам”

Дыдактычная гульня ўяўляе сабою шматпланавую, складаную педагагічную зяву: яна выступае як гульнявы метад навучання дзяцей дашкольнага ўзросту і формай навучання, і самастойнай гульнявой дзейнасцю, і сродкам усебаковага выхавання асобы дзіцяці. Менавіта ў дыдактычнай гульні дзіця атрымлівае магчымасць удасканальваць, узбагачаць, замацоўваць і актывізаваць сваю лексіку.

Сярэдні дашкольны ўзрост

«АДГАДАЙ, ХТО ПАКЛІКАЎ»

Дыдактычная задача. Развщцё слыхавога ўспрымання, увагі, вытрымкі.

Правілы гульні: Той, хто адгадвае, негледзячы \ не паварочваючыся павінен вызначыць на слых, хто яго паклікаў.

Гульневае дзеянне: Адгадаць, хто паклікаў.

Змест: Дзеці сядзяць на крэселках паўкругам. Выхавальнік выклікае да сябе Колю (ставіць яго спіной да ўдзельнікау гульні), Жэстам выклікае Олю, якая, падышоўшы, заве: «Коля». Калі Коля адгадае, садзщца на месца, а адгадваць будзе Оля. Калі дзщяці цяжка на слых вызначыць, хто яго паклікаў, тады дзеці, што сядзяць, павінны сказаць, у што адзета Оля, або назваць уласцівыя ей адной прыметы.

Роля выхавальніка: Выклікаць больш тых дзяцей, у якіх недастаткова развіты тармазныя працэсы, сарамлівасць.

Заувага: Калі дзеці добра навучацца пазнаваць па голасу на слых, можна увесці ў гульню ўскладненне (ролю пеўнікаўі мішак). Напрыклад, дзіцяўкладвае мішку спаць, а ўгэты час некалькі дзяцей (пеўнікаў) па чарзе спяваюць «ку-ка-рэ-ку». Мішка павінен адгадаць, хто падаў голас.

 «ЗНАХОДЖАННЕ ПРАДМЕТАЎ ПА СЛОВУ»

Дыдактычная задача. Замацаванне слоўніка развіццё мовы (называнне знаёмых прадметаў).

Правілы гульні. Кожны ўдзельнік гульні павінен знайсці цацку, якуюназваўвыхавальнік.

Гульневае дзеянне Адшукванне цацак.

Змест. Дзеці разглядаюць прадметы, якія выхавальнік падбірае для гульні. Затым усе заплюшчваюць вочы або паварочваюцца ў друі! бок, а выхавальнік раскладвае цацкіў розныя месцы. Удзельнікі гульніпаварочваюцца, івыхавальнік дае кожнаму заданне, што ён павінен знайсці: Коля — вялікі шар, Міша — белую кошачку, Соня — мішку, а калізнойдуць, становяцца ў круг ікожны, хто зпойдзе цацку, называв яе і кажа, як з ею можна гуляць.

Роля выхавальніка. Падабраць знаёмыя цацкі, з якімі дзеці часта гуляюць.

Заўвага. Гульню можна ўскладніць падборам цацак, якія мала знаёмыя дзецям.

«ПАРНЫЯ КАРЦІНКІ МАЛЫШАМ»

Дыдактычная задача. Знаёмства з наваколлем. Замацаванне слоўніка іразвіццё мовы. Выхаванне ўвагі.

Правілы гульні. 3 пэўнай колькасці раскладзеных картак кожнае дзіця павінна падабраць дзве парныя.

Гульневае дзеянне. Падбор пар.

Змест. Гульцы падбіраюць пары па падабенству прымет (вядро і збан, лялька і мішка). Называюць прадметы, а затым гавораць, чым яны падобныя.

Роля выхавальніка. Падабраць карцінкі цацак, прадметаў  быту, раслін,жывёл і г. д. зыходзячы з таго, якія праграмныя задачы стаяць на гэты перыяд.

«ЗАПАЛІ ЛІХТАРЫК»

Дыдактычная задача. Замацаванне колеру прадметаўііх назваў.

Правілы гульні. Знайсціліхтарык зададзенага колеру і назваць колер.

Гульневае дзеянне. Разглядванне ліхтарыкаўі затым іх адшукванне.

Змест.Выхавальнік разам з дзецьмі разглядвае рознакаляровыя ліхтарыкіі называе, якога яны колеру. Пасля гэтага ён растлумачвае правілы гульні. Ліхтарыкі будуць раскладзены па усім пакоі. Хто зпойдзе ліхтарык, той і возьме яго. Узяць можна толькіадзінліхтарык, а потым дзетціназываюць, якога ён колеру.

Роля выхавалыніка. Выхавальнік просіць дзяцей заплюшчыць вочы, а сам у гэты час хаваеліхтарыкі.

Заўвага. За мест ліхтарыкаў можна браць розпакаляровыя стужкі. Яны могуць быць шырокія і вузкія, доўгія і кароткія.

«ПАЗНАЙ ФОРМУ ПРАДМЕТА»

Дыдактычная задача. Замацаванне ведаў геаметрычных форм іі'х назваў. Выхоўванне ўвагі, засяроджанасці.

Правілы гульні. Паглядзець сваю карту і назваць, што на карце нарысавана. Калі дзеціўмеюць лічыць — падлічыць, колькі форм на карце (дзве, тры).

Гульневае дзеянне. Адшукванне на вялікай карце геаметрычных форм, аналагічных тым, якія паказвае выхавальнік.

Змест. Дзецям раздаюць вялікія карты з нарысаванымі на іх геаметрычнымі фігурамі (круг, квадрат, трохвугольнік).

У выхавальніка маленькая карта такой жа формы, як іна вялікіх картах (геаметрычныя фігуры могуць паўтарацца як на вялікіх, так і малых картках). Ен паказвае маленькую картку і пытаецца ў дзяцей, у каго з іх на карце ёсць трохвугольнік. Дзіця адказвае: «У мяне на карце ёсць трохвугольнік».

Гульня заканчваецца, каліў аднаго з удзельнікаў гульніна карце будуць закрыты ўсе клеткі.

Роля выхавальніка. Падабраць такія геаметрычныя фігуры, якія дзеціведаюць, а потым дабаўляць па адной яшчэ малавядомай дзецям, растлумачваючы яе назву.

Заўвага. Ускладненне: геаметрычныя фігуры могуць быць афарбаваныя ўрозныя колеры. Тады дзеці павінны гаварыць: «У мяне круг чырвоны».

«ЖЫВОЕ ДАМІНО»

Дыдактычная задача. Параўнанне і называнне стужак (велічыня і колер).

Правілы гульні. Знайсцітаварыша, ў якога на руцэ такая самая па колеру стужка, узяць яго за руку і стаць у круг.

Гульневае дзеянне. Знайсці пару.

Змест. Выхавальнік завязвае на рукі дзецям стужкі розных колераў у выглядзе бранзалетаўіпрапаноўвае хутка пабудаваць круг. Дзецістановяцца ў круг так, каб супалі аднолькавыя колеры стужак (чырвоны, аранжавы, жоўты, блакітны,  фіялетавы).

Роля выхавальніка. Выхавальнік разам з дзецьмі разглядвае стужкі, а затым завязвае іх дзецям. Сочыць за правільным утварэннем круга, за выкананнем дзецьмі правіл гульні.

Заўвага. Спачатку стужкі завязваюць на адной руцэ, а затым можна на абедзвюх руках, але рознага колеру. Тады пары павінны злучыцца так, каб колер стужак дзіцяці супадаў з колерам стужак таварыша, які стаіць злева і справа ад яго.

«ШТО ЗМЯНІЛАСЯ?»

Дыдактычная задача. Замацаваць веды пра геаметрычныя фігуры, развіваць назіральнасць, увагу, памяць і мову.

Правілы гульні. Дзіця запамінае размяшчэнне фігур, а потым называе, якую перастаноўку зрабілі. Той, хто адгадае, сам робіць перастаноўку.

Гульневае дзеянне. Адгадванне.

Змест. Выхавальнік расстаўляе на стале тры геаметрычныя фігуры іпрапаноўвае дзецям паглядзець ізапомніць, у якой паслядоўнасці яны размешчаны. Па камандзе «Вочкі спяць» дзеці заплюшчваюць вочы, а выхавальнік хутка перастаўляе або прымае адну фігуру і пытаецца: «Што змянілася?» Дзіця павінна сказаць, якой фігуры няма або як змянілася размяшчэнне фігур.

Роля выхавальніка. Падабраць фігуры згодна з праграмныміпатрабаваннямі. У працэсе гульні працаваць над развіццём мовы дзіцяці (моцна 1

і выразна называць фігуры), ствараць спрыяльную эмацыянальную абстаноўку.

«ПТУШКІI АЎТАМАБІЛЬ»

Дыдактычная задача. Развіццё ў дзяцей слыхавой увагі, уменняўрухаццаў адпаведнасці са словамі верша.

Правілы гульні. Выконваць рухіў адпаведнасці са словаміверша. Спрытнаўцякаць ад «аўтамабіля». Гучна і выразна вымаўляць верш.

Гульневае дзеянне. 1мітацыя дзеянняў птушак.

Змест. Выхавальнік звяртаецца да дзяцей: «Паглядзіце, якіўмяне руль. Я буду «аўтамабілем», а вы — «птушкамі. Вы будзеце «лятаць іскакаць на палянцы» (паказвае на сярэдзіну пакоя)». Чытае верш-

Прыляталі птушачкі, Птушачкі-пяюшачкі,

 Весела скакал!

 Зярняткі дзяўбалі.

«Дзеці-птушкі» у адпаведнасці са словамі верша «лятаюць, скачуць», потым прысядаюць і стукаюць пальчыкамі па падлозе.

Выхавальнік паварочвае ў руках руль, гудзе і прыгаворвае: «Аўтамабіль па вуліцы бяжыць, спяшаецца, гудок гудзе тра-та-та, беражыся!»

Дзеці-птушкі ўцякаюць ад аўтамабіля. Пры паўтарэнні гульні вымаўляюць словы разам з выхавальнікам.

Роля выхавальніка. Ствараеў дзяцей эмацыянальны настрой. Дамагаецца ад іх выразнага вымаўлення слоў верша.

Кансультацыя для бацькоў:

“Мова продкаў і нашчадкаў”

Што такое родная мова? Навошта дзецям трэба ведаць беларускую мову?

З самага нараджэння дзіця чуе голас маці, якая аберагае яго ад усяго дрэннага ў свеце. Наша родная старонка, як наша маці – хоча каб мы заставаліся вольнымі ўладальнікамі свайго жыцця. Гэта магчыма, калі мы будзем шанаваць нашыя карані, тое, што трымае нас, робіць нас НАЦЫЯЙ. Мова, традыцыі, нацыянальныя каштоўнасці – наш скарб, якім мы павінны ганарыцца і ніколі не адракацца. Кожны чалавек павінен ведаць родную мову, спяваць народныя песні, ведаць, як з веку ў век святкавалі святы ў нашым краі, любіць родныя мясціны, сваю Радзіму – Беларусь.

Далучэнне да роднай мовы садзейнічае не толькі ўзбагачэнню мовы дзяцей, але і развівае іх пазнавальныя і інтэлектуальныя магчымасці, пашырае веды пра беларускую культуру. Самае дарагое ў жыцці – тое, што закладзена ў сэрца з ранніх год. Менавіта родная мова – сувязное звяно ў далучэнні дзяцей да агульначалавечых каштоўнасцей, вытокаў народнай мудрасці.

Сёння сам час патрабуе звярнуцца да сваіх вытокаў, далучаць дзяцей да беларускай нацыянальнай культуры, паглыбляць знаёмства з родным краем, беларускімі традыцыямі, фальклорам, прывіваць пачуццё грамадскасці, любоў да Радзімы. Вельмі важна навучыць дзяцей з павагай ставіцца да беларускай мовы, не сароміцца на ёй размаўляць. Вялікае значэнне мае асабісты праклад дарослых, бацькоў, людзей, якія жывуць побач з імі. Патрэбна часцей чытаць беларускія народныя казкі, знаёміць дзяцей з творамі беларускіх пісьменнікаў, развучваць вершы, загадваць загадкі, спяваць беларускія песні, прымаць удзел у беларускіх народных святах.

Дапамажыце нашым дзецям авалодаць беларускай мовай, і вы дапаможаце абудзіць у іх веру ў тое, што яны вырастуць потрэбнымі на зямлі людзьмі.

Кансультацыя для бацькоў:

“Выхаваўчае значэнне твораў - “матчынай школы” – калыханак і забаўлянак”

Ад першага крыку немаўляці і да з’яўлення яго дзівосных “энікаў-бэнікаў”, “анцаў-цванцаў” дзіця развіваецца і выхоўваецца калыханкамі, забаўлянкамі, пацешкамі-гульнямі і шматлікімі іншымі паэтычнымі творамі, што нараджаюцца мацярынскай любоўю і замілаванасцю да свайго пестунка. Менавіта з гэтых, на першы погляд, просценькіх “баю-баю”, “ладачкі-ладачкі”, “сарока-варона” і пачынаецца выхаванне будучых сапраўдных дачок і сыноў сваёй Бацькаўшчыны.

Першымі ў гэтым шэрагу стаяць калыханкі – песні маці над калыскай, калі жанчына, часта занятая нейкай працай, ціхенька, замілавана і лагодна, суладна з пагойдваннем люлькі, напявае свае поўныя мацярынскай пяшчоты імправізацыі. Любімы вобраз калыханкі – коцік-варкатун. Вось самыя распаўсюджаныя сюжэты: “Ходзіць каток па сяле, носіць сон у кашале”, “Ходзіць каток па вароцях у чырвоненькіх чабоццях”, “А ты, коця, не вурчы”. Сярод іншых шматварыянтных калыханак пераважаюць “А-а, люлі-люлі, спаць””Люлі-люлі, пріляцелі гулі”.

Калыханкі простыя па кампазіцыі, з дакладным рытмам, сюжэтам толькі прызначаны, але прысутнічае адпаведнасць, даецца канкрэтная і неабходная ўзросту малых інфармацыя. Прызначэнне калыханак – супакоіць, усыпіць дзіця. Гэта дасягаецца за кошт напеўнасці, пяшчотных гукаперайманняў. Маці хацела, каб яе дзіця было здаровае, шчаслівае, вясёлае, і гэта выліывлася ў радкі чароўнай мелодыка-паэтычнай сілы.

Іншае, чым у калыханак, прызначэнне ў забаўлянак, пацешак: развесяліць, падтрымаць у дзіцяці радасныя эмоцыі ў час гульні.

Калі немаўля прачнецца, яму абавязкова (каб добра расло) зробяць “Пацягусенькі, пацягунюшкі”, а потым – “Ласачка, ласачка, дзе была?”. Далей настае чарга “Ладачкі, ладкі” – спачатку маці вучыць дзіця пляскаць у далонькі, а потым яно ўжо само пляскае, як толькі пачуе “Ладкі”. Пры гэтым у дзіцяці хутка развіваецца каардынацыя рухаў, адчуванне рытму.

“Кую, кую ножку” – гульня з ножкамі дзіцяці, калі лёгенька, у рытм забаўлянкі пастукваюць малому па пятачцы. Першыя ўрокі мужнасці – казытанне двума пастаўленнымі, як рожкі, пальцамі пад словы: “Ідзе каза рагатая, ідзе каза бадатая, на каго пападу, таго закалю”. Пазней пачынаецца гушканне дзіцяці на назе пад разнастайныя “Гойда, гойда, гайдамаш”, “Чук, чук, чук, паехалі” і інш.

Унікальная сярод забаўлянак – гульня з пальчыкамі “Сарока-ворона”, дзе пальчык-хлопчык не атрымлівае кашы, таму што нічога не рабіў.

Паводле мастацкай формы забаўлянкі – гэта вершаваныя і рыфмаваныя шматрадкоўі, часта ў форме дыялогу, жартоўна гумарыстычнага, вясёлага, гарэзлівага зместу. Яны толькі часам маюць элементы мелодыі, а ў большасці выпадкаў прагаворваюцца рэчытатыўна, у рытме адпаведнага дзеяння і суправаджаюцца разнастайнымі рухамі, гульнёй з ручкамі і ножкамі, жывоцікам, галоўкай, носікам, вушкамі, вочкамі.

Калыханкі і забаўлянкі, якія дарослыя ствараюць для малых, узніклі і ўзнікаюць у непасрэднай сувязі з народнай педагогікай. Гэта першыя эстэтычныя ўрокі ў разумовым, працоўным, маральным і фізічным развіціі дзяцей.

Літаратура:

1.Вучэбная праграма дашкольнай адукацыі -/ НМУ Нацыянальны інстытут  адукацыі, 2019 - 464

Выхавальнік дашкольнай адукацыі                 А.П.Арлова